MATERIAŁY DODATKOWE

Karta informacyjna - Drużyna A

Opis: Karta informacyjna dla Drużyny A, niezbędna do poprowadzenia lekcji wg scenariusza "Czemu ma służyć odpowiedzialna produkcja i konsumpcja?"

Autor/Autorka (autorzy/autorki): oprac. Justyna Szambelan



KARTA INFORMACYJNA // DRUŻYNA A

DEBATA: Światowe trendy w produkcji i konsumpcji: czego oczekujemy?

Debata będzie podzielona na trzy (czy dwie) rundy po 8 minut każda. Każda runda dotyczy innego zagadnienia. W każdej rundzie reprezentanci drużyn najpierw przedstawiają swój punkt widzenia w wypowiedzi wprowadzającej, która nie powinna trwać więcej niż 90 sekund (półtorej minuty). Następnie obie drużyny dyskutują, starając się odnieść do argumentów drużyny przeciwnej.

----------------------------------------------------
RUNDA 1: Globalna produkcja i konsumpcja żywności

Wasz punkt widzenia: nadrzędnym celem produkcji i konsumpcji żywności w nadchodzących latach musi być ograniczenie negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko.

Poniżej kilka kluczowych informacji, które pomogą wam zbudować przekonującą argumentację. Nie ograniczajcie się do nich, poszukajcie innych faktów aby wesprzeć wasz punkt widzenia w dyskusji!

Mniej więcej jedna trzecia globalnej produkcji żywności jest marnowana (dane Organizacji wyspecjalizowanej ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa, FAO), poczynając od marnowania podczas zbiorów (zbiory pozostawione na polach), przez odrzucanie warzyw i owoców nie spełniających np. estetycznych wymogów sieci handlowych, po wyrzucanie nadającej się do spożycia żywności w restauracjach (niedojedzone porcje), w supermarketach (upłynięcie minimalnego terminu przydatności do spożycia) i w prywatnych domach.

Tymczasem rolnictwo niesie za sobą szereg negatywnych konsekwencji dla środowiska naturalnego, które biorąc pod uwagę jego skalę (prawie 40% powierzchni lądów przeznaczonych jest pod uprawę), ma potencjał destabilizacji ekosystemu całej planety. Intensywne rolnictwo prowadzi do stopniowej erozji gleby – w niektórych rejonach planety przyczynia się bezpośrednio do pustynnienia, a więc trwałej utraty kolejnych areałów; w innych rejonach gdy żyzność gleby spada rolnicy porzucają ją i kolonizują nowe areały, np. wycinając lasy deszczowe. Poza tym nadmiernie używane nawozy i środki ochrony roślin (pestycydy) zanieczyszczają środowisko, a w szczególności wody powierzchniowe, niszcząc organizmy wodne. Zarówno lasy deszczowe jak i rzeki, jeziora i oceany są rezerwuarem bioróżnorodności. Bioróżnorodność jest zaś konieczna żeby ekosystemy były stabilne. Nasze przetrwanie jest zależne od stabilnego funkcjonowania ekosystemów, bo to one zapewniają że gleby regenerują się, a wody się oczyszczają.

Rolnictwo przyczynia się także do globalnych zmian klimatu, m.in. poprzez zmniejszanie powierzchni lasów deszczowych, które są bardzo ważne dla stabilizacji klimatu. Rozwój rolnictwa bardzo często powiązany jest z nieracjonalnym wykorzystaniem lasów. Poza tym zwierzęta hodowlane produkują duże ilości metanu, który jest silnym gazem cieplarnianym.

Więcej informacji:
http://dlaklimatu.pl/wp-content/uploads/2014/12/03-problemy-srodowiska-na-twoim-talerzu.pdf
http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/impacts/
http://www.who.int/globalchange/ecosystems/biodiversity/en/

----------------------------------------------------

RUNDA 2: Globalna produkcja i konsumpcja energii

Wasz punkt widzenia: nadrzędnym celem dla produkcji i konsumpcji energii w nadchodzących latach musi być ograniczenie zmian klimatu.

Poniżej kilka kluczowych informacji, które pomogą wam zbudować przekonującą argumentację. Nie ograniczajcie się do nich, poszukajcie innych faktów aby wesprzeć wasz punkt widzenia w dyskusji!

Poniższy tekst bazuje na informacjach: ze strony Komisji Europejskiej: http://ec.europa.eu/clima/change/causes/index_pl.htm, strony „Nauka o klimacie”: http://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/czy-i-dlaczego-klimat-ziemi-sie-zmienia-4 oraz strony „Ziemia na rozdrożu”: http://ziemianarozdrozu.pl/encyklopedia/kategoria/26/zmiany-klimatu-zjawiska

Dwutlenek węgla i podtlenek azotu to gazy cieplarniane powstające w wyniku spalania węgla, ropy i gazu. Ich emisja do atmosfery powoduje, że nasza planeta ogrzewa się. Rocznie, wskutek samego spalania paliw kopalnych produkujemy ok. 35 mld ton CO2, co odpowiada blisko 10 mld. ton pierwiastka węgla rocznie. Prawie połowa naszych emisji jest pochłaniana przez oceany i lądy. Reszta gromadzi się jednak w atmosferze „izolując” Ziemię, przez co mniej ciepła ucieka w kosmos, a tym samym planeta się podgrzewa.

Zmiany klimatu mają wpływ na wszystkie części świata. Topnieją polarne czapy lodowe oraz wieczna zmarzlina, wzrasta poziom mórz i zmieniają się prądy oceaniczne, przesuwają się strefy klimatyczne, w wielu obszarach nasila się pustynnienie. W niektórych regionach ekstremalne zjawiska pogodowe i opady deszczu stają się coraz częstsze, podczas gdy inne cierpią z powodu ciężkich fal upałów i susz. Fale upałów, pożary lasów i susze są coraz częstszym zjawiskiem w Europie Południowej i Środkowej. W Europie Północnej klimat staje się coraz bardziej wilgotny, a zimą wzrasta ryzyko wystąpienia powodzi. Skutki zmian klimatu często najbardziej odczuwają kraje globalnego Południa. Ich mieszkańcy są często w dużym stopniu zależni od środowiska naturalnego i dysponują mniejszymi środkami finansowymi, aby radzić sobie ze zmianami klimatycznymi. Kryzysy wywołane tymi zjawiskami powodują konflikty oraz skłaniają ludzi do migracji, co przyczynia się z kolei do problemów społecznych.

Zmiany klimatu postępują tak szybko, że wiele gatunków roślin i zwierząt nie jest w stanie się do nich przystosować. Muszą zmieniać rejony bytowania lub stanowiska, albo grozi im wyginięcie. Proces ten ma zasadnicze znaczenie dla rolnictwa, które musi się przystosować do nowych warunków. Innym problemem jest zmiana obszaru występowania wielu chorób.

Globalne zmiany klimatu są największym wyzwaniem naszych czasów, ponieważ od klimatu zależy egzystencja ludzi na ziemi. Skutki zmian klimatu są złożone i bardzo trudno je przewidzieć, ale jeśli będą postępować tak szybko, jak obecnie, to zachodzi obawa że ludzkość nie zdąży się do nich przystosować.