SCENARIUSZE

Mój świat jest jak labirynt!

Opis: Zajęcia zachęcają młodzież do krytycznej refleksji nad współczesnym światem i wyzwaniami, jakie stoją przed ludzkością, a także sposobem, w jaki sztuka może o nich mówić.

Autor/Autorka (autorzy/autorki): Mirosława Ciacharowska Szkoła Podstawowa nr 353 w Warszawie Elżbieta Krawczyk Centrum Edukacji Obywatelskiej Jolanta Minor Zespół Szkół w Pietrzykowicach Beata Wasilewska Centrum Edukacji Obywatelskiej



Zajęcia zachęcają młodzież do krytycznej refleksji nad współczesnym światem i wyzwaniami, jakie stoją przed ludzkością, a także sposobem, w jaki sztuka może o nich mówić.
Zadaniem młodzieży jest stworzenie kompozycji plastycznej – narysowanie labiryntu globalnych współzależności. Każda osoba tworzy autorską pracę,
wpisując swój pomysł w kontur sześcioboku załączony do scenariusza, a na zakończenie zajęć wszyscy łączą ze sobą powstałe labirynty, tworząc
swoistą mozaikę – mapę złożoności współczesnego świata i globalnych powiązań. Zajęcia dają także przestrzeń do zastanowienia się nad tym, co to znaczy myśleć jak artysta/artystka.

Zagadnienia:
Zajęcia wprowadzają do wszystkich zagadnień edukacji globalnej omawianych w publikacji. Są to: migracje, pokój i konflikty na świecie, władza polityczna,
demokracja i prawa człowieka, konsumpcja i produkcja, żywność i rolnictwo, globalny rynek i handel międzynarodowy, zasoby naturalne, różnorodność
i stosunki międzykulturowe, ubóstwo, zdrowie.

Pytanie kluczowe:
- Jaki jest współczesny świat?

Cele zajęć:
- Wymienisz funkcje rysunku i poznasz narzędzia rysunkowe; adekwatnie i twórczo zastosujesz je we własnej pracy plastycznej.
- Poznasz zasady komponowania na płaszczyźnie w układzie pasowym (ornament) i modułowym (mozaika).
- Dowiesz się, co to są globalne współzależności i jakimi zagadnieniami zajmuje się edukacja globalna.
- Zastanowisz się, jaki jest współczesny świat oraz co to znaczy myśleć jak artysta/artystka.

Zagadnienia plastyczne:
- Linia jako wyznacznik kształtu
- Kompozycja na płaszczyźnie – ornament, mozaika
- Odbiór sztuki. Przeżycia estetyczne: Co to znaczy myśleć jak artysta/artystka?

Metody:
- Miniwykład
- Rozmowa ukierunkowana
- Ćwiczenie praktyczne

Formy pracy:
- Praca indywidualna
- Praca w grupie

Technika wykonania pracy plastycznej:
- Rysunek

Środki dydaktyczne i materiały:
- Załączniki
- Narzędzia do rysowania: ołówki, flamastry, kredki
- Magnesy lub taśma klejąca

Przebieg zajęć:
1. Wyjaśnij młodzieży, że dzisiejsza lekcja będzie poświęcona wyzwaniom współczesnego świata oraz krytycznemu myśleniu w sztuce. Na początku podziel klasę na czteroosobowe grupy i każdej z nich rozdaj pocięty zestaw przykładowych odpowiedzi na pytanie „Co to znaczy myśleć jak artysta/artystka?” (załącznik nr 1). Poproś, aby grupa zapoznała się z nimi i aby każda osoba wybrała tę odpowiedź, która jest jej najbliższa. Podsumuj ćwiczenie na forum, prosząc chętne osoby do uzasadnienia swojego wyboru.

2. Przeprowadź burzę pomysłów, zadając młodzieży pytanie kluczowe: Jaki jest współczesny świat? Zapisuj odpowiedzi na tablicy. Wyjaśnij, że ta krótka aktywność ma na celu głębszą refleksję nad złożonością i różnorodnością świata oraz globalnymi współzależnościami, czyli wzajemnymi powiązaniami społecznymi, środowiskowymi, gospodarczymi, politycznymi i kulturowymi na świecie. Zwróć uwagę młodzieży na to, że we współczesnym świecie wiele kwestii jest od siebie zależnych, a każdy i każda z nas może mieć wpływ na otaczającą nas rzeczywistość.

3. Wprowadź młodzież do części praktycznej zajęć. Przypomnij, czym jest rysunek i jakie są jego funkcje. Wprowadź pojęcie ornamentu, nawiązując do dalszej pracy nad autorskimi labiryntami, które będą tworzyli uczniowie i uczennice.

4. Zaproś młodzież do pracy plastycznej. Każdej osobie rozdaj przygotowany szablon sześcioboku (załącznik nr 2). Wyjaśnij, że zadanie polega na stworzeniu kompozycji w formie labiryntu, która zilustruje złożoność współczesnego świata. Możesz zasugerować, aby każdy zastanowił się, jakie wyzwania stoją obecnie przed ludzkością i w jaki sposób można stawiać im czoło. Każda osoba pracuje nad własną wizją labiryntu – może on być poświęcony jednemu zagadnieniu edukacji globalnej lub kilku na raz, a w razie potrzeby, jeśli pozwoli na to czas, może stworzyć więcej niż jeden rysunek-labirynt.

Możesz odczytać na głos, jakimi zagadnieniami zajmuje się edukacja globalna i w jakich obszarach młodzież może poszukiwać inspiracji do stworzenia swoich prac: migracje, pokój i konflikty na świecie, władza polityczna, demokracja i prawa człowieka, konsumpcja i produkcja, żywność i rolnictwo, globalny rynek i handel międzynarodowy, zasoby naturalne, różnorodność i stosunki międzykulturowe, ubóstwo, zdrowie.

5. Zaproś uczennice i uczniów do stworzenia wspólnej pracy, mozaiki złożonej z poszczególnych labiryntów wpisanych w sześcioboki. Możecie umieścić je na tablicy przy użyciu magnesów lub taśmy klejącej. Zachęć młodzież do takiego połączenia prac, aby zagadnienia łączyły się ze sobą tematycznie, pokazując złożoność i różnorodność współczesnego świata. Wspólnie zastanówcie się, w jaki sposób poprzez sztukę można mówić o wyzwaniach
współczesnego świata.

Przykład układu mozaiki stworzonej z poszczególnych labiryntów:

labirynt_1005.jpg komenda


Praca domowa:
1. Poproś młodzież, aby zastanowiła się, w jaki sposób artyści i artystki mogą wpływać na kształt współczesnego świata? Zachęć do poszukania w Internecie przykładów prac i działań podjętych na jego rzecz przez artystów i artystki różnych dziedzin sztuki.

Inspiracją do stworzenia tego scenariusza lekcji było ćwiczenie „Creating a maze” („Tworzenie labiryntu”) opracowane przez Christopha Schwarza, nauczyciela sztuki z Austrii, uczestniczącego w austriackiej części projektu „W świat z klasą”.

Podsumowanie
Załączniki:
Załącznik nr 1 – Materiał pomocniczy: Co to znaczy myśleć jak artysta/artystka?
Załącznik nr 2 – Materiał pomocniczy: Szablon sześcioboku