Ubóstwo we współczesnym świecie.

PLIK FILMOWY: SERIAL MAKUTANO JUNCTION
1. S02E02 – [4:08-4:14] Reakcja Bishopa Washingtona na sprzedawanie orzeszków przez dzieci podczas zajęć szkolnych.
2. S02E02 – [8:38-10:00] ] Rozmowa dyrektorki szkoły z dziećmi: Karą i Bryanem. Okazuje się, że od dwóch tygodni są sierotami.
3. S02E02 [21:13-22:47] Zebranie w szkole na temat osieroconych dzieci. Są nimi: Kara, Bryan i Toby. Dziećmi zaopiekują się: dyrektorka i pani Baraka.

Plik filmowy: https://www.youtube.com/watch?v=NkBA_MCmkwQ&index=2&list=PLQzxCCV93lUHLa4ELbJDxjkaoue7X WmFr

METODY PRACY
Lekcja może być przeprowadzona w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej na godzinie wychowawczej, zajęciach z wiedzy o społeczeństwie lub geografii.

Jedną z proponowanych form pracy na lekcji jest forma „uczymy innych”, która polega na zamianie ról. Uczniowie/uczennice stają się na pewien czas nauczycielami/kami- ich zadaniem jest przygotowywanie i prowadzenie fragmentu lekcji. Dzięki temu uczą się między innymi korzystania z różnych źródeł informacji, systematyzowania i selekcjonowania posiadanej wiedzy oraz planowania i doboru środków przekazu.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE
Przed lekcją wybrani/chętni uczniowie/uczennice, którzy poprowadzą fragment lekcji, zapoznają się z następującymi materiałami źródłowymi:
1. http://prezi.com/rzoq9-lmvqmb/undp-wskaznik-rozwoju-spoecznegohdi/
2. http://pl.wikipedia.org/wiki/Wska%C5%BAnik_rozwoju_spo%C5%82ecznego
3. http://hdr.undp.org/en/content/table-1-human-development-index-and-its-components
4. http://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_pa%C5%84stw_%C5%9Bwiata_wed%C5%82ug_PKB_nominalnego
5. plik filmowy, fragmenty kenijskiego serialu edukacyjnego „Makutano Junction”

CELE:
Uczeń/uczennica:
• wyjaśnia pojęcie ubóstwa ze szczególnym uwzględnieniem granicy skrajnego ubóstwa w Polsce oraz w skali globalnej
• pogłębia wiedzę na temat przyczyn ubóstwa
• rozumie zależność między ubóstwem, a prawem do rozwoju
• wyjaśnia, co to jest wskaźnik rozwoju społecznego HDI
• na podstawie wskaźnika HDI określa pozycje Polski wśród innych państw
• podaje przykłady organizacji charytatywnych przeciwdziałających ubóstwu,
• proponuje własne działania mające na celu pomoc najuboższym,

PLAN ZAJĘĆ (MIN.)
1. Wprowadzenie: „rundka” dokończenie zdania: „Jestem jak ubogi człowiek, ponieważ...” (3 min.)
2. Praca w grupach - metoda mapy myśli (5 min.)
Uczniowie/uczennice podzieleni na kilkuosobowe grupy tworzą na dużych arkuszach papieru (lub z wykorzystaniem darmowego programu Free mind: http://www.dobreprogramy.pl/FreeMind,Program,Windows,20787.html) mapy myśli związane z pojęciem „Ubóstwo”.
3. Sesja plakatowa - prezentacja efektów pracy grupowej (3min.)
4. Praca w grupach z tekstami źródłowymi - definicje ubóstwa absolutnego, minimum egzystencji - dyskusja na forum klasy - materiał pomocniczy, zał. nr 1 (3 min.)
5. Podsumowanie dyskusji przez nauczyciela/kę - przedstawia granice ubóstwa w Polsce i w skali globalnej. Zapoznaje uczniów/uczennice z podstawowymi przyczynami tego zjawiska. Prezentuje dane statystyczne wraz z mapą – materiał pomocniczy, zał. nr 2 (3 min.)
6. Obejrzenie wszystkich podanych fragmentów serialu „Makutano Junction” (3 min. ) Każda z grup uzupełnia kartę pracy z filmem - materiał pomocniczy , zał.3 i określa:
• przyczyny ubóstwa dzieci
• sposoby przeciwdziałania ubóstwu bohaterów filmu
• podobieństwa i różnicę pomiędzy sytuacją ubogich dzieci w Polsce i na świecie
7. Prezentacja uzupełnionych kart pracy z filmem. Refleksje uczniów po obejrzanym fragmencie serialu - dyskusja
na temat przyczyn i skutków ubóstwa i odniesienie się do warunków polskich (3 min.)
8. Praca w grupach - ranking trójkątny - materiał pomocniczy, zał. nr 4 (5 min.)
Uczniowie pracując w grupach ustalają, które potrzeby mogliby zrealizować żyjąc za 1,25 dolara dziennie (ok. 4 PLN dziennie czyli ok. 1500 PLN rocznie). Uwzględniając wagę poszczególnych pomysłów, wpisują je
w odpowiednie miejsca trójkąta (im wyżej, tym ważniejsza potrzeba).
9. Prezentacja efektów pracy grup wraz z uzasadnieniem hierarchii swoich wyborów. Dyskusja – „Biorąc pod uwagę obecny poziom Waszego życia, z czego musielibyście zrezygnować żyjąc za 1,25 dolara dziennie ? Jak myślicie, czy Polska należy do krajów biednych, czy ubogich?” (5 min.)
10. Zamiana ról - fragment lekcji prowadzony przez uczniów - (5 min.)
• wyjaśnienie, co to jest Wskaźnik Rozwoju Społecznego (HDI),
• na podstawie wskaźnika HDI określenie pozycji Polski wśród innych państw.
• przykłady najbogatszych i najbiedniejszych państw świata (według PKB).
11. Jak można działać na rzecz osób dotkniętych ubóstwem? - „burza mózgów” na forum klasy. Wszystkie propozycje są zapisywane. (3 min.)
12. Podsumowanie. (3 min.)
a. Jeśli chodzi o przyczyny i skutki ubóstwa, to niezależnie od różnic ekonomicznych, problemy są podobne zarówno krajach Globalnego Południa, jak i w krajach Globalnej Północy, w tym w Polsce.
b. Każdy sposób pomagania potrzebującym jest istotny. Warto się zaangażować. Ubóstwo może dotyczyć każdego z nas. Szereg polskich organizacji pozarządowych pracuje na rzecz najuboższych. Wśród nich:
• Caritas Polska (www.caritas.pl)
• Polska Misja Medyczna (www.pmm.org.pl)
• Polska Akcja Humanitarna (www.pah.org.pl)
• Salezjański Wolontariat Misyjny „Młodzi Światu” (www.swm.pl)
• Polska Zielona Sieć (www.globalnepoludnie.pl)
• SOS Wioski Dziecięce (http://wioskisos.org/)
• Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej (www.pcpm.org.pl)

PRACA DOMOWA
1. Uczniowie/uczennice w grupach przygotowują zadanie projektowe (np. prezentacja multimedialna, plakat multimedialny (Glogster.com), gazetka ścienna) dotyczący:
• wybranej organizacji pożytku publicznego działającej w Polsce i na świecie,
• stosowanych przez nią sposobów pomocy ludziom ubogim.
2. Uczniowie/uczennice w grupach poznają organizację SOS Wioski Dziecięce, która działa w ponad 125 państwach na świecie w tym w Polsce i Kenii. Mają przygotować krótką prezentację o tym jak wygląda praca z dziećmi w Polsce i w Kenii:
• http://www.soschildrensvillages.org.uk/sponsor-a-child/europe/poland
• http://www.soschildrensvillages.org.uk/sponsor-a-child/africa/kenya

TAKE ACTION – ZAANGAŻUJ SIĘ!
1. Zapytaj rodziców/znajomych, sprawdź w Internecie czy w Twojej okolicy nie działa organizacja wspierająca osoby ubogie. Dowiedz się, jak możesz się zaangażować.
2. Warto poszukać stron internetowych z ofertami wymiany barterowej np. http://www.wymienmycos.pl/ regulamin
3. Weź udział w akcjach na rzecz ubogich np. „Szlachetna paczka”, aukcja rzeczy „niepotrzebnych”, wymiana barterowa „Szafa pełna skarbów”
4. Zorganizuj aukcję lub zbiórkę w swojej szkole, a uzyskane fundusze przekaż wybranej organizacji wspierającej osoby ubogie.
5. Zostań wolontariuszem/szką przy akcjach na rzecz ubogich:
• http://www.pah.org.pl/zaangazuj-sie/67/wolontariat
• http://www.pah.org.pl/nasze-dzialania/8/pajacyk