Ubóstwo i urbanizacja

Studium przypadku: Warunki sanitarne w Indiach

Bangalore w Indiach rozrasta się w tak szybkim tempie, że wielu ludzi mieszka w nieformalnych osadach lub slumsach z ograniczonych dostępem do wody i sanitariatów.

Rosnące zapotrzebowanie na wodę
Bangalore jest stolicą Karnataki, regionu w południowo-zachodnich Indiach. Szacowana liczba populacji to 7 milionów ludzi, co czyni Bangalore trzecim miastem w Indiach pod względem gęstości zaludnienia. Nowi pracownicy ciągle przybywają zachęcani możliwościami zatrudnienia. Stąd populacja gwałtownie rośnie. Wzrost niesie ze sobą przeludnienie, zanieczyszczenie, niewłaściwą infrastrukturę i utratę otwartych przestrzeni. Ubodzy nie są w stanie znaleźć miejsca zamieszkania blisko miejsca pracy, w zasięgu ich możliwości finansowych, dlatego osiedlają się w slumsach, na otwartych przestrzeniach, jak np. wzdłuż linii kolejowej lub w nieformalnych osadach rozproszonych po całym mieście.

Usługi wodne
Odpowiedzialność za dostarczanie usług do slumsów określana jest na podstawie lokalizacji, tego, kto jest właścicielem danych terenów, oraz czy dany obszar został oficjalnie uznany za slumsy. Woda jest droga, ponieważ woda z rurociągu jest pompowana z rzeki Kaveri (Cauvery), oddalonej o 100 km, z głębokości 500 metrów poniżej poziomu miasta. Zarząd Gospodarki Wodnej i Sanitarnej w Bangalore oraz prywatne przedsiębiorstwa wydobywają wodę gruntową w szybszym tempie, niż może być ona uzupełniana, stąd poziom wód gruntowych spada.
Australijska pomocowa instytucja rządowa (w skrócie AusAID) realizuje tam projekt związany z planem usług wodnych. Zawiera on program dotyczący budowy rozwiązań wodnych i sanitarnych dla grup społecznych o niskich dochodach w Cement Huts w Bangalore w Indiach.

Cement Huts
Cement Huts to uznany za slumsy niewielki obszar w centrum miasta, ze 106 gospodarstwami domowymi, zamieszkałymi przez 626 osób, w tym 256 dzieci. Tamtejsza ludność zbiera śmieci, segreguje je i sprzedaje. Osoby zajmujące się tym nazywamy „gałganiarzami”.

Przed rozpoczęciem projektu, dwie drogi w Cement Huts były nieutwardzone i podatne na częste powodzie. Domy wybudowane na poziomie ulic były zalewane nawet przy niskich opadach.

Studzienki kanalizacyjne na każdej ulicy w centrum miasta zatykane są kamieniami i odpadami, przez co ulice często zalewane są fekaliami.

Mieszkańcom nie przysługiwały usługi wodne, ponieważ nie mogli dowieść przynależności ziem. Woda była dostarczana co trzeci dzień do czterech publicznych kranów w slumsach. Takie zapasy wystarczą na około siedem godzin podczas pory deszczowej i cztery godziny podczas pory suchej. Mieszkańcy byli zmuszeni do płacenia wysokich cen, wypraw po wodę na inne obszary miasta, używania studni i nielegalnych kranów, lub do przetrwania bez wody aż do następnej dostawy.

Udział w zmianach
Mieszkańcy Cement Huts zostali zaproszeni do uczestnictwa w planowaniu najbardziej zrównoważonych sposobów na zaspokojenie swoich potrzeb dotyczących zaopatrzenia w wodę, warunków sanitarnych oraz problemu gospodarki odpadami. Powołano komitet wodno-sanitarny (WATSAN). Początkowo członkami tego komitetu były głównie kobiety, które najbardziej cierpiały z powodu braku odpowiednich usług wodno-sanitarnych. Z czasem komitet zaczął bardziej odzwierciedlać struktury społeczności i zarówno mężczyźni jak i kobiety na równi reprezentowali tu swoje kasty, społeczności i grupy gospodarcze. Członkowie odegrali kluczową rolę w przekazywaniu informacji na temat projektu z innymi rodzinami. Wszystkie swoje obowiązki wypełniali dobrowolnie, czym zyskali sobie szacunek innych.
Badanie dotyczące gotowości do płacenia za wspólną kanalizację wykazało, że około 80% ludności wykazuje chęć do zapłaty: między 20 do 30 Rs na jedno gospodarstwo miesięcznie za przyłącze wodociągowe oraz 15 Rs miesięcznie za kanalizację. Gospodarstwa o bardzo niskich dochodach nie są skłonne płacić więcej niż 1% swojego przychodu.

Lepsze warunki wodno-sanitarne
Bez tytułu własności ziemskiej oraz potwierdzenia zapłaty podatku od nieruchomości, większość mieszkańców slumsów nie kwalifikowałaby się do indywidualnych podłączeń wodno-kanalizacyjnych. Dopuszczalne były również alternatywne formy potwierdzenia miejsca zamieszkania, jak dowód tożsamości, karta do głosowania, rachunki za prąd z widocznym adresem. Na grupowe podłączenia zezwolono rodzinom o niepewnym statusie prawnym, bez dostępnej dokumentacji oraz których zdolność do zapłaty była bardzo niska.

Warsztaty ze społecznością zgłębiały wady i zalety różnych opcji sanitarnych. Wykorzystywano szkice, mapy, zdjęcia, próbki materiałów, aby zdobyć odpowiednie informacje i podjąć świadomą decyzję. Przygotowano model kompleksu toalet w pomniejszonej skali, a społeczeństwo pomagało przy reorganizacji kabin według właściwego projektu.

Studzienki kanalizacyjne wewnątrz osad i poza nimi zostały otworzone i wyczyszczone. Usunięto ponad metr nagromadzonego mułu. Wbudowano je w nowe betonowe drogi i są łatwe w utrzymaniu. Asfaltowe drogi oferują mieszkańcom czystą przestrzeń przy wykonywaniu codziennych czynności oraz przy wydarzeniach społecznych.

Zainstalowano krany i podłączono je do sieci wodociągów, zapewniając tym samym regularną dostawę wody. Na każdy kran przypada od 10 do 12 gospodarstw.

Nowe pomieszczenia sanitarne dzielą się na te dla mężczyzn i dla kobiet. Jest to osiem latryn i trzy łazienki. Zarządza nimi komitet WATSAN. Dozorca, który ma pokój na pierwszym piętrze, został zatrudniony aby utrzymywać toalety w dobrym stanie i pobierać opłaty za korzystanie z nich.

Zmiana nastawienia
Projekt pilotażowy w Cement Huts pomógł w ustanowieniu kilku ważnych precedensów dotyczących ustawicznego podłączania slumsów do kanalizacji wodno-sanitarnej. Pokazał on, że mieszkańcy slumsów mogą przyczyniać się do planowania zmian, dostarczania usług i że są chętni do ponoszenia opłat za usługi oraz że takie grupowe podłączenia w gęsto zaludnionych, niestabilnych i ubogich obszarach są realną opcją.