Żywność dla świata

Przebieg
1. Czym jest bezpieczeństwo żywnościowe?
Uczniowie zastanawiają się nad tym, co ma wpływ na żywność, którą spożywają oraz analizują kluczowe elementy bezpieczeństwa żywnościowego jako kwestii globalnej.

Sporządź listę produktów, jakie spożyłeś w ciągu ostatnich 24 godzin. Porównajcie swoje listy w niewielkich grupach i omówcie: Rodzaje produktów, jakie spożywacie; Różne sposoby sklasyfikowania produktów żywnościowych, jakie spożywamy (np. poprzez rodzaj produktu, miejsce pochodzenia) oraz czy produkty są świeże czy przetworzone.
Przeprowadźcie burzę mózgów i wypiszcie czynniki, które wpływają na to, co spożywamy. Przykłady mogą zawierać różne preferencje żywieniowe, kwestie zdrowotne, ceny, wygodę itd.

(Uwaga: zachowaj listy stworzone w tym ćwiczeniu do zadania nr 3: Zrozumienie braku bezpieczeństwa żywnościowego)

Przeczytaj i omów poniższą definicję bezpieczeństwa żywnościowego:
Bezpieczeństwo żywnościowe występuje wtedy, gdy wszyscy ludzie, przez cały czas, mają fizyczny i ekonomiczny dostęp do wystarczającej ilości zdrowego i pożywnego jedzenia, aby zaspokoić zapotrzebowania i preferencje żywieniowe dla aktywnego i zdrowego stylu życia. (World Food Summit, 1996)
Żywność musi być:
• dostępna
• osiągalna
• przystępna cenowo
• adekwatna
• odpowiednia.
Zastanówcie się dlaczego trudno w niektórych krajach na świecie uzyskać bezpieczeństwo żywnościowe.

2: Żywność na świecie
Uczniowie zdobywają informacje na temat żywności na całym świecie, skupiając się przy tym na podstawowych produktach spożywczych i ich znaczeniu w bezpieczeństwie żywnościowym.

Przeanalizuj poniżesz zestawienie na temat wybranych podstawowych produktów spożywczych i ich pochodzenia z różnych części świata:
• Region chińsko-japoński:
bambus, PROSO, gorczyca, pomarańcza, brzoskwinia, RYŻ, SOJA, herbata
• Region indochińsko-indonezyjski:
bambus, banan, kokos, grejpfrut, mango, RYŻ, trzciny cukrowa, SŁODKI ZIEMNIAK
• Region australijski:
orzech makadamia
• Region Indyjski:
banan, fasola, ciecierzyca, owoce cytrusowe, ogórek, bakłażan, mango, musztarda, RYŻ, cukier trzcinowy
• Region Azji Środkowej
jabłko, morela, fasola, marchew, winogrona, melon, cebula, groch, gruszka, śliwka, ŻYTO, szpinak, orzech, pszenica
• Region Bliskowschodni
migdały, JĘCZMIEŃ, figi, winogrono, SOCZEWICA, melon, GROCH, pistacje, ŻYTO, PSZENICA
• Region Morza Śródziemnego
buraki, kapusta, seler, fasola, bób, sałata, winogron, oliwki, OWIES, PSZENICA, rzodkiewka
• Region Afryki
kawa, PROSO, olej palmowy, okra, SORGO, TEFFU, PSZENICA, SŁODKI ZIEMNIAK
• Region europejsko-syberyjski
jabłko, wiśnia, cykoria, chmiel, sałata, gruszka
• Region Ameryki Południowej
kakao, MANIOK , fasola, papaja, ananas, ZIEMNIAKI, dynia, SŁODKIE ZIEMNIAKI, pomidory
• Region Ameryki Środkowej i Meksyku
fasola, KUKURYDZA, papryka chilli, ZIEMNIAKI, dynia
• Region Ameryki Północnej
borówki, słonecznik

Słowa napisane wielkimi literami stanowią podstawowe produkty spożywcze
Za stroną FAO, Staple food What do people eat?, http://www.fao.org/docrep/u8480e/u8480e07.htm

Zaprezentuj powyższe informacje dotyczące podstawowych produktów spożywczych na mapie świata.

Odpowiedz na poniższe pytania:
- Czym są podstawowe produkty żywnościowe?
- Jakie są najważniejsze przykłady podstawowych produktów żywnościowych w różnych częściach świata?
- Z jakimi problemami mogą borykać się osoby, których dostęp do podstawowych produktów żywnościowych jest ograniczony bądź zagrożony?
- Czy podstawowe produkty żywnościowe są wystarczającą dietą dla człowieka?

3: Zrozumieć brak bezpieczeństwa żywnościowego
Uczniowie analizują powody, dla których ludzie nie są w stanie zdobyć wystarczającej ilości pożywienia.
Przeprowadź burzę mózgów i wypisz czynniki które wpływają na to, co spożywamy. Przykładami mogą być preferencje żywieniowe, ceny, wygoda itd. (Jeżeli uczniowie wykonali listy czynników w zadaniu 1: czym jest bezpieczeństwo żywnościowe?, można się nimi posłużyć)
Sprawdź zrozumienie poszczególnych czynników:
- środowiskowe
- polityczne
- gospodarcze
- społeczno-kulturowe.

Uporządkuj swoją listę czynników stosując powyższe kategorie.
Wyobraź sobie, że nie masz wystarczającej ilości zdrowej żywności do spożycia. Omów możliwe skutki takiej sytuacji dla ludzkiego zdrowa i życia.
Otwórz i przeanalizuj mapę głodu Światowego Programu Żywnościowego: http://documents.wfp.org/stellent/groups/public/documents/communications/wfp275057.pdf).

Pracując w małych grupach, zapiszcie odpowiedzi na następujące pytania:
Kto na świecie głoduje?
• Na jakich obszarach występuje wyższy wskaźnik głodu niż w pozostałych? Jakie mogą być tego powody?
• Omów swoje obserwacje wraz z klasą. Pracujcie wspólnie nad listą sposobów współpracy, które pomogą ludziom rozwiązać kwestie środowiskowe, gospodarcze, polityczne, społeczno-kulturowe i zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe dla wszystkich.

4: Ryż – studium przypadku (załącznik 1)
Przeprowadź burzę mózgów dotyczącą informacji i pomysłów na temat ryżu i jego produkcji.
Jak ważny jest ryż jako podstawowy produkt spożywczy?
W których częściach świata jest on najważniejszy?
Co wiesz na temat ryżu oraz procesu jego produkcji?
Jak myślisz, kto może być zaangażowany przy różnych etapach produkcji ryżu?
Przeczytaj studium przypadku na temat ryżu, przeanalizuj zdjęcia i podpisy. Opisz, co się dzieje na każdym ze zdjęć.
Jaka praca jest wykonywana na zdjęciach?
Jakie czynniki mogą wpływać na ilość czasu i energii, jakiej wymaga ta praca?

Dla zainteresowanych
Wyszukaj informacji na temat różnych etapów produkcji ryżu - uprawy, przetwarzania, dostarczania i przygotowania – skupiając się przy tym na konkretnym kraju. Możesz uwzględnić odpowiedzi na poniższe pytania:
Jakie warunki klimatyczne i zasoby są potrzebne do uprawy ryżu?
Jak długo trwa uprawa ryżu?
Jaka technologia jest wykorzystywana?
Jakie problemy negatywnie wpływają na uprawę ryżu?
W jaki sposób można rozwiązać te problemy?
W jaki sposób ryż jest konserwowany i przechowywany?
Jaki procent populacji traktuje ryż jako podstawę swojej diety?
Zaprezentuj zdobyte informacje reszcie klasy. Omówcie i porównajcie cykl produkcji ryżu w różnych krajach. Jakie są powody występowania różnic? Jakie podobieństwa mogą zostać zauważone między produkcją żywności a bezpieczeństwem żywnościowym?

Zadanie domowe:
Uczniowie wyszukują informacje dotyczącej kwestii bezpieczeństwa żywnościowego w wybranych krajach, analizują, dlaczego kraje różnią się między sobą i co można zrobić, by wszystkim zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe.
Wybierz kraj, o którym chcesz wyszukać informacje.

Znajdź informacje dotyczące dostępności i osiągalności żywności, oraz głodu i niedożywienia w danym kraju. Wykorzystaj stronę internetową Światowego Programu Żywnościowego, innych zasobów internetowych lub skorzystaj z biblioteki.

Przeanalizuj, w jaki sposób czynniki polityczne, kulturowe, środowiskowe i gospodarcze, lub ich połączenie, wpływają na status dostępności żywności.

Stwórz i zaprezentuj serię wywiadów z mieszkańcami danego kraju. Podkreśl kwestie związane z ich dostępem do żywności i czynników, jakie na niego wpływają. Wyobraź sobie, co dane osoby mogłyby powiedzieć na temat zwiększania bezpieczeństwa żywnościowego i dołącz to do swojej prezentacji.

Omów wraz z klasą, jakie działania należy podjąć, aby przyczynić się do stworzenia świata, w którym każdy, teraz i w przyszłości, ma dostęp do wystarczającej ilości pożywienia.