Górski Tadżykistan
Etap I - Wprowadzenie
 | Rozdaj uczniom tekst "Góry, góry i jeszcze raz góry, czyli Tadżykistan w pigułce" stanowiący osobny moduł i zawierający podstawowe informacje o Tadżykistanie i daj kilka minut na zapoznanie się z nim. |
Etap II - Porównaj ze sobą Polskę i Tadżykistan
Zadaniem uczniów jest zestawienie w toku pracy grupowej danych, które mogą pomóc zrozumieć obiektywne różnice między oboma krajami, określające różnice w warunkach i stylu życia ich mieszkańców.
Poproś uczniów, by porównali Polskę i Tadżykistan pod względem poniższych wskaźników:
1. Ukształtowanie powierzchni
• Procentowy stosunek terenów górskich do całości terytorium
• Najwyższe szczyty krajów
2. Klimat
• Najwyższa i najniższa temperatura (dla Tadżykistanu odpowiednio -63 °C oraz +48°C)
• Poziom opadów (na najwilgotniejszych południowych zboczach Hisaro-Ałaju i północno-zachodnich Pamiru roczne opady osiągają do 1600 mm, zaś najsuchsze są tereny położone najniżej, gdzie opady wynoszą rocznie od 150 do 250 mm. Skrajnie małe opady notowane są we wschodnim Pamirze około 60-80 mm rocznie.
• Niskie zachmurzenie (przekraczająca 300 liczba dni słonecznych w roku)
• Kontynentalny charakter klimatu (zarówno w wydaniu umiarkowanym na północy, jak i podzwrotnikowym na południu
• Szata roślinna (znaczący udział stepów oraz niski odestek powierzchni lasów – 4%, spośród których znacząca część to lasy w wysokich górach)
Etap III - Wysokogórskie plusy i minusy
Poproś uczniów, by opierając się na rezultatach pracy grupowej, zastanowili się wspólnie nad korzyściami i ograniczeniami związanymi z położeniem geograficznym oraz ukształtowaniem powierzchni Tadżykistanu. Moderuj dyskusję, uzupełniając ją dodatkowymi informacjami lub komentarzami oraz pomagając uczniom w analizowaniu tematu zadania.
Zaproponuj 4 główne punkty dyskusji, np. przeciwstawne pary korzyści i trudności:
1. Trudności w rozwijaniu przemysłu na terenach górskich – potencjał do rozwoju turystyki, zwłaszcza wysokogórskiej.
2. Trudność w rozwijaniu efektywnego nowoczesnego rolnictwa opartego na mechanizacji – zachowanie tradycyjnego, a więc ekologicznego, sposobu wytwarzania żywności (w tym na przykład łatwe do eksportu suszone morele, które Pamirze suszą się na słońcu na drzewach i są zbierane dopiero po wysuszeniu, dzięki czemu w odróżnieniu od tych dostępnych w naszych sklepach nie zwierają związków siarki, natomiast są równie trwałe w przechowywaniu).
3. Wymagający klimat, niskie opady – duże nasłonecznienie (opłacalność energetyki solarnej).
4. Słabo rozwinięta sieć dróg (budowa każdej drogi jest niezwykle kosztowna z powodu konieczności budowania tuneli lub mostów na rzekach górskich) – ogromny potencjał hydroenergetyczny należący do najwyższych na świecie.
Zapiszcie wspólnie te 4 pary na tablicy lub kartach papieru i pod każdym z nich wynotujcie szanse i bariery rozwojowe związane z górskim charakterem ukształtowania powierzchni Tadżykistanu, omawiając je w miarę zapisywania.
Etap IV - Podsumowanie
Zakończ dyskusję krótkim podsumowaniem lub zaproś uczniów do głosowania, czy górski charakter Tadżykistanu jest ich zdaniem atutem tego kraju czy raczej barierą rozwojową. Możesz również zamiast głosowania poprosić 2-3 uczniów o ich opinię na ten temat.