Budujemy dom

Poruszane zagadnienia:
- zrównoważony rozwój,
- surowce naturalne.

Cele:
- zapoznanie dzieci z niektórymi surowcami naturalnymi,
- przygotowanie do rozmowy o zrównoważonym rozwoju,
- kształtowanie szacunku dla przyrody,
- ćwiczenie przyporządkowywania do zbiorów (klasyfikowania),
- ćwiczenie uogólniania,
- trening spostrzegawczości,
- ćwiczenia sensoryczne (rozpoznawanie dotykowe).

Potrzebne materiały: ilustracje przedstawiające elementy przyrody (np. kamień, drzewo, rzeka, góra, pustynia, morze itp.) i twory antropogeniczne (np. fabryka, kamieniołom, piękny budynek, platforma wiertnicza, dom w otoczeniu drzew, ślimaki autostrady, samochód itp.); surowce mineralne: bryłka węgla, kamień; bryłka soli, gliny, kawałek drewna, kawałki różnych metali, np. stali, miedzi i srebra; pudełka (np. po butach) z wyciętym z boku otworem średnicy na rączkę dziecka – tyle pudełek, ile surowców.

Na początek
1. Usiądźcie w kręgu. Zawieś na ścianie ilustracje, które przedstawiają elementy przyrody, oraz te, które przedstawiają wytwory człowieka. Pozwól dzieciom swobodnie opowiedzieć, co dostrzegają na obrazkach. Następnie spytaj, czy wiedzą, które z tych rzeczy są naturalne, a które stworzyli ludzie. Co jest tworem przyrody? Co zostało wytworzone przez ludzi? Omówcie wspólnie przykłady, nie pomijając ich złożoności: np. dom w otoczeniu drzew. Przewieście wspólnie obrazki, przypisując je do trzech grup: obrazki przedstawiające twory naturalne, obrazki przedstawiające twory antropogeniczne, obrazki z rzeczami obu tych rodzajów.
Spytaj dzieci, czy wiedzą, z czego robi się rzeczy, które tworzą ludzie: domy, samochody, ulice. Daj im czas na proponowanie odpowiedzi. Możesz zakończyć tę część zajęć zapowiedzią, że będziecie dalej badać tę sprawę.

2. Powiedz, że w sali ukryłaś (ukryłeś) kilka pudełek z niespodziankami, podaj ich liczbę. Poproś, żeby dzieci ich poszukały i przyniosły pudełka. Usiądźcie w kole i pobaw się z dziećmi w rozpoznawanie poprzez dotykanie: chętne dzieci przez otwory wkładają ręce do pudełek i zgadują, co jest w środku. Potem wyjmijcie schowane przedmioty (surowce) i ustalcie wspólnie, co było w środku. Co to jest? Odpowiadają dzieci. Mogą poprawiać się nawzajem. Pomagasz rozstrzygnąć wątpliwości lub określić rzeczy dotąd dzieciom nieznane. Wprowadź termin „surowce naturalne” jako nazwę ogólną wszystkich rzeczy wyjętych z pudełek.


Zastanówmy się wspólnie i porozmawiajmy
Usiądźcie wokół wyjętych z pudełek próbek surowców. Spytaj, czy dzieci chciałyby zadać jakieś pytania. Jeżeli nie mają pytań, możesz zaproponować któreś z poniższych. Za pomocą pytań i zwrotów wspierających dociekanie pomagaj podawać przykłady, wyjaśniać, uzasadniać.

Czy są jeszcze inne surowce naturalne – oprócz tych, które były w pudełkach?
Skąd bierze się surowce naturalne? Na przykład: Skąd się bierze kamień? Skąd się bierze drewno? Skąd się bierze piasek?
Czy surowiec może się skończyć, jeżeli ludzie ciągle go zużywają?
Co by było, gdyby w naszej miejscowości każdy ściął jedno drzewo?
Co by było, gdyby każdy codziennie ścinał jedno drzewo?
Czy z każdego surowca można zrobić każdą rzecz?

Zakończenie
Każde dziecko wybiera jeden z surowców. Zadanie polega na tym, żeby (z pomocą dorosłych) zdobyło w ciągu określonego czasu informację o nim: Czy ten surowiec jest pozyskiwany w najbliższej okolicy? Jeżeli nie, to gdzie? Gdzieś indziej w Polsce? W Europie? Na innym kontynencie?

Pomysły na kontynuację

Dzieci dzielą się zdobytymi informacjami.

Zabawa w budowanie domów: trzy rodzaje klocków lub innych materiałów to trzy rodzaje surowców: drewno, glina i kamień; dzieci pracują w małych zespołach, budując domy; wszystkie zespoły budowniczych czerpią ze wspólnych zasobów; w czasie budowy muszą się podzielić surowcami; ilość surowców jest ograniczona, jednego jest bardzo mało – zasoby wyczerpują się, jeżeli dzieci budują duże domy. Po zabawie pytania dzieci i rozmowa.