Uczniowie ćwiczą:
• umiejętność pracy w grupie
• dyskutowanie w parach i w grupie
• nazywanie emocji
Uczniowie:
• wypracują wspólne rozwiązania
• potrafią analizować sytuację
• zdobywają świadomość sprawczości i odpowiedzialności za funkcjonowanie wspólnoty
• potrafią przedstawić swój pomysł nie tylko w formie werbalnej, ale również graficznej
• poznają etapy organizacji protestu
Uwaga:
Zajęcia mogą stanowić pierwszy element z cyklu spotkań dotyczących różnych form protestu.
Kolejne można poświęcić np. na: działalność Grety Thunberg i strajku klimatycznego, kwestię nieposłuszeństwa obywatelskiego czy najbardziej drastyczne - akty samospalenia. Ważnym elementem uzupełniającym mogą być lekcje dotyczące argumentowania.
Czas trwania zajęć
90 minut
Metody pracy
• El. myślenia wizualnego/Praca graficzna
• Burza mózgów
• Praca w grupach
• Dyskusja
• Ewaluacja metodą tzw. gadającej ściany
Materiały i pomoce potrzebne do zajęć
Załącznik nr 1 – fragment książki Matthew Boltona Power protest. Jak protestować skutecznie.
Przebieg zajęć, w tym czas na poszczególne etapy
Zajęcia prowadzone są w grupie ok. 15 osób. Działania wspiera praca przy wspólnym stole, co ułatwia komunikację i dyskusje.
1. Faza wstępna zajęć:
Zadanie 1.
Wykonaj proszę rysunek/graficzne przedstawienie skojarzeń związanych ze słowem „protest”.
Gdy skończysz pracę, powieś ją na tablicy przeznaczonej do tego.
Wspólne omówienie prac. Można przyjąć zasadę, że autor/autorka nie mówi o swojej pracy. Jedna z osób zapisuje na tablicy skojarzenia ze słowem „protest”. Podsumowując, zwracam uwagę na różnorodność form wyrażania niezgody na to, iż nie muszą wiązać się jedynie z demonstrowaniem niezgody na ulicach czy strajkiem pracowniczym.
Czas realizacje elementów zadania: 15 – 20 minut minut
2. Faza zasadnicza zajęć:
W czasie wstępnego ćwiczenia najprawdopodobniej pojawiło się wskazanie różnych form wpływania na rzeczywistość. Jeśli nie, można zwrócić uwagę uczniom na to, iż niezgodę na zastaną sytuację można manifestować w różny sposób np.
• biorąc udział w demonstracji,
• podpisując petycje,
• zbierając środki finansowe,
• organizując zbiórkę takich środków
• zwracając się do przedstawicieli władzy lokalnej czy instytucji działających na danym
• terenie
• angażując się osobiście w pomoc osobom potrzebującym.
Każda z tych aktywności może być jednocześnie wyrazem naszej niezgody i próbą zmiany sytuacji.
Krótkie wprowadzenie dotyczące tego, że protest jako działanie zmierzające do wprowadzenia zmiany w rzeczywistości, rozumianej jako organizacja np. szkoła czy pewna grupa powinien być dobrze przemyślany i zaplanowany. Informujemy uczniów, iż inspiracją do zajęć były doświadczenia Matthew Boltona, wicedyrektora grupy Citizens UK zrzeszającej organizacje działające w celu poprawy życia wspólnoty w Wielkiej Brytanii.
Uczniowie w ramach zadania domowego otrzymali fragment wstępu do książki Boltona (załącznik nr 1). W tym momencie przedstawiają krótko jego założenia. To punkt wyjścia do dalszej pracy, ponieważ pokazuje, z jakim sposobem myślenia mamy do czynienia. (5 minut)
Zadanie 2.
Zastanówmy się wspólnie, co chcielibyśmy zmienić w naszej szkole, instytucji, dzielnicy, mieście, wsi. Co nam nie odpowiada. Propozycje zapisujemy na kartkach samoprzylepnych. Problem, nad którym będziemy pracować dalej możemy wybrać w drodze głosowania. Wybrane zadanie np. kwestia stroju szkolnego, dostęp do ekologicznych opakowań w bufecie itd. zostaje zapisany w widocznym miejscu w sali.
Czas pracy 5 minut.
Po wyborze zagadnienia uczniowie zaczynają najpierw pracę nad poszczególnymi zagadnieniami w parach. Po 10 minutach rozmowy łączą się z innymi osobami i dzielą się wypracowanymi kwestiami. Ta sekwencja, czyli najpierw praca w parach a później w szerszych grupach powtarzana jest przy każdym z zadań 3-5. Na omówienie poszczególnych etapów poświęcamy ok. 5 minut.
Zadanie 3.
W związku z wybraną kwestią zastanówcie się:
• Jakie są Wasze motywacje?
• Ile czasu możecie poświęcić na działanie?
• Kiedy i w jakiej formie będziecie się komunikować ze sobą?
• Jakie wartości są dla Was ważne? Czy one są dla Was wspólne w grupie?
• Czego się obawiacie?
Po upływie czasu omawiamy wspólnie wnioski z tego etapu. Zapisujemy je na tablicy.
Zadanie 4.
Przeanalizujcie:
• Kto sprawuje formalną władzę w instytucji, od której zależą zmiany, jakich potrzebujecie?
• Czy są też inni liderzy, do których moglibyście się zwrócić?
• Kto może Was wspierać?
Po upływie czasu omawiamy wspólnie wnioski z tego etapu. Zapisujemy je na tablicy.
Zadanie 5.
Odwołując się do wniosków z dwóch poprzednich ćwiczeń, określcie:
• Nazwijcie jeszcze raz problem i oczekiwania, które w związku z nim macie. Być może jego kształt zmienił się w wyniku dyskusji.
• Rozdzielcie między sobą działania i określcie kolejność ich podejmowania.
• Wybierzcie osoby, do których zwrócicie się z postulatem.
Po upływie czasu omawiamy wspólnie wnioski końcowe. Zapisujemy je na tablicy.
3. Podsumowanie ćwiczeń
Można przeprowadzić je w dwóch formach:
a. Uczniowie losują pytania ewaluacyjne np.
• Jakie spojrzenie na protest dają Wam takie zajęcia?
• Co jest zaletą takiego planowania?
• Co można uznać za wadę takich analiz?
• Jaką kwestię było Wam najtrudniej określić?
• Jak ustalaliście rozwiązania?
• Czy te ćwiczenia zachęciły/ zniechęciły Was do protestowania?
• Co „zabierasz” ze sobą z tych zajęć?
• Jakie znaczenie dla wspólnoty może mieć przekonanie o możliwości protestowania?
• Czy można uznać protest za formę dbania o wspólnotę, w której żyjemy?
b. Tzw. gadająca ściana – uczniowie zapisują na przygotowanym do tego dużym arkuszu papieru uwagi dotyczące zajęć.
Po zapisaniu uwag prowadzący odczytuje je, niekiedy opatrując komentarzem.
Bibliografia i wykorzystane źródła
• Matthew Bolton Power protest. Jak protestować skutecznie, Muza, Warszawa 2018.
•
Wywiad z Matthew Boltonem, Tygodnik Polityka, 17.07.2018
•
Załącznik nr 1 – fragment książki Matthew Boltona przekazany uczniom jako zadanie domowe.