Czy suwerenność żywnościowa jest rozwiązaniem problemu głodu w krajach globalnego Południa

MYŚLOWE KAPELUSZE EDWARDA DE BONO (OPIS METODY)

Metoda sześciu myślowych kapeluszy to metoda rozwiązywania problemów za pomocą
uporządkowanego (i podporządkowanego danemu kolorowi) myślenia. Kapelusz jest tu atrybutem,
który zakładany na głowę zmienia sposób naszego myślenia zgodnie z charakterem danego koloru.
Warto faktycznie przygotować kolorowe nakrycia głowy lub chociaż identyfikatory czy naklejki w
danym kolorze: białym, czerwonym, czarnym, żółtym, zielonym, niebieskim. Kolory kapeluszy
symbolizują różne typy myślenia, analizy problemu oraz argumentacji: optymisty, krytyka czy
racjonalisty. Zaletą metody jest odgrywanie ról, dzięki czemu uczestnicy nie reprezentują siebie, lecz
wypowiadają się w sposób wymuszony metodą, nie muszą się wstydzić czy ukrywać emocji, czy
mówić to, co wypada. Metoda pozwala uniknąć wielu sporów, gdyż oddziela fakty od emocji.

Istnieje wiele sposobów użycia tej metody. Możemy podzielić uczestników na grupy i przypisać im
różne kapelusze na czas dyskusji (tą metodę zastosowano w scenariuszu). W łatwiejszej wersji
wszyscy uczestnicy na raz przybierają dany kolor kapelusza (i wypowiadają się zgodnie z instrukcją dla
danego koloru) i zmieniają kapelusze zgodnie z kolejnością wskazywaną przez prowadzącego.

Kapelusz biały
to fakty, dane, neutralne informacje na temat sytuacji czy problemu. Ten kapelusz nie wydaje
żadnych opinii, jest całkowicie obiektywny, jego zadaniem jest tylko i wyłącznie przedstawienie
danych.

Kapelusz czerwony
to emocje, intuicja, przeczucia, wrażenia. Ten kapelusz ocenia subiektywnie sytuację na podstawie
swoich emocji, jego wypowiedzi mogą być gorące, intensywne, a nawet wewnętrznie sprzeczne.

Kapelusz czarny
to krytyka, pesymizm i czarnowidztwo. Kapelusz ten jest „adwokatem diabła", wyszukuje słabe
punkty, zagrożenia, sprawdza i weryfikuje. Nie robi tego na złość, tylko by uniknąć błędów.

Kapelusz żółty
to optymizm, motywacja, entuzjazm i nadzieja. Ukazuje zyski i zalety rozwiązań, zachęca do działania,
widzi wszystko w „różowych okularach".

Kapelusz zielony
to kopalnia pomysłów, twórca i innowator. Wymyśla rozwiązania, alternatywy, prowokuje i
przełamuje schematy.

Kapelusz niebieski
to kierownik dyskusji, zarządza wszystkimi kapeluszami, ma ogląd na całość dyskusji, patrzy z
dystansu i pilnuje porządku, zadaje pytania, określa problem, wskazuje cel, a na koniec podsumowuje
dyskusję.

Staraj się przestrzegać kilku zasad. Dyskusję zawsze zaczynaj od niebieskiego kapelusza tak, aby
sformułować problem, cel i przebieg spotkania. Gdy problem jest emocjonujący, zacznij od
czerwonego kapelusza, jeśli nie, zacznij od białego. Każdego kapelusza można używać dowolną ilość
razy aż do rozwiązania problemu. Nie ma przyjętej reguły co do kolejności kapeluszy, należy
obserwować sytuację i dostosowywać się do okoliczności, jednak warto pamiętać, że dobrze jest po
zielonym kapeluszu z pomysłami, oddać głos żółtemu. Po żółtym zakładamy czarny, by znaleźć słabe
punkty pomysłów. Końcowa ocena należy do czarnego kapelusza, ale jego wypowiedź zamyka głos
kapelusza czerwonego, który ocenia, czy wnioski nam się podobają. Całość dyskusji podsumowuje
kapelusz niebieski. Do końcowej oceny pomysłu wykorzystujemy czarny kapelusz, po którym
wkładamy czerwony, by zobaczyć czy podoba nam się pomysł.