Milenijne Cele Rozwoju

Może nam się wydawać, że świat kręci się coraz szybciej. Jednocześnie sprawia wrażenie bardziej dostępnego niż kiedykolwiek wcześniej. Dzięki internetowi możemy komunikować się ze znajomymi i przyjaciółmi z drugiego koń¬ca globu, na śniadanie pijamy kawę i herbatę z krajów Afryki Wschodniej, nosimy dżinsy uszyte w jednej z azjatyc¬kich fabryk, wyjazd do innego kraju jest prostszy niż dawniej. Różne środki transportu służą nam do przemieszczania się z miejsca na miejsce bez najmniejszego problemu, możemy pracować, robić zakupy w dowolnym miejscu na świecie, nie wychodząc z domu. W codziennym życiu przekraczamy tradycyjnie rozumiane granice. Globalizacja jest procesem, dzięki któremu świat wydaje nam się mniejszy, bardziej przyjazny i jednolity niż kiedyś.
Niestety nie wszyscy ludzie mają te same możliwości co my. Mimo poczucia, że pewne rzeczy i usługi są w zasięgu ręki każdego, spotykamy się jednak z przykładami coraz większych różnic między krajami. Te różnice znajdziemy, porównując ze sobą dostęp do najbardziej fundamentalnych potrzeb, takich jak woda pitna, opieka medyczna, pełnowartościowe posiłki, godziwa zapłata za pracę czy edukacja.
Rosnąca liczba głodujących i cierpiących skrajne ubóstwo wywołała dyskusję dotyczącą mobilizacji krajów wysoko rozwiniętych do działań eliminujących ubóstwo. Podczas szczytu Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2000 roku przygotowano Deklarację milenijną, którą podpisali przywódcy 189 państw, w tym Polski. Społeczność międzynarodową zobowiązano do redukcji ubóstwa i głodu, zapewnienia równego statusu kobiet i mężczyzn, poprawy stanu zdrowia i edukacji, walki z AIDS, ochrony środowiska naturalnego, a także zbudowania globalnego partnerstwa między narodami na rzecz rozwoju. Te ambitne założenia mają swoje określone wskaźniki i zostały opisane jako 8 Milenijnych celów rozwoju. Sygnatariusze-przedstawiciele wszystkich krajów, którzy podpisali się pod Deklaracją milenijną wyznaczyli 15 lat (lata 2000—2015) na osiągnięcie tych celów. Nad tymi zadaniami mają pracować kraje globalnej Północy, jak i globalnego Południa (czyli zarówno kraje wysoko rozwinięte, jak i rozwijające się). Jest to międzynarodowa deklaracja, z której cały świat będzie rozliczany w 2015 roku.

CEL 1: \'Wyeliminować skrajne ubóstwo i głód
Jest to najważniejszy, priorytetowy cel dla społeczności międzynarodowej. W roku 2009 zbliżyliśmy się do liczby 900 mln ludzi cierpiących głód na świecie. W samej Azji w latach 1990—1999 liczba osób żyjących za mniej niż 1 dolara dziennie spadła o 226 mln. W niektórych regionach świata liczba głodujących wzrosła. W krajach Afryki Subsaharyjskiej połowa mieszkańców żyje w skrajnej nędzy.

CEL 2: Zapewnić powszechne nauczanie na poziomie podstawowym
Powszechna edukacja jest podstawowym prawem człowieka i kluczowym czynnikiem ograniczającym skrajne ubóstwo. W najuboższych krajach globalnego Południa średnio co piąte dziecko w wieku szkolnym uczęszcza do szkoły podstawowej. Jest wysoce prawdopodobne, że cel ten zostanie osiągnięty.

CEL 3: Promować równość płci i awans społeczny kobiet
W co czwartym państwie świata nie jest zachowana równość płci w dostępie do edukacji. W 18 państwach Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej mniej niż 80 dziewcząt przypada na 100 chłopców chodzących do szkoły. W skali globalnej zajmują niecałe 15% miejsc w parlamentach krajowych. Większość wskaźników równości płci poprawiło się do tej pory, jednak w niektórych krajach notuje się negatywne tendencje np. w zrównaniu zatrudnienia w sektorach poza rolnictwem, głównie na Bliskim Wschodzie lub w Ameryce Środkowej.

CEL 4: Ograniczyć umieralność dzieci
Mimo obniżenia wskaźnika umieralności od 1980 roku o 4 mln zgonów, w latach 90. zanotowano niewielki postęp w skali globalnej. W 14 państwach zanotowano wzrost umieralności dzieci, w tym w 9 krajach Afryki Subsaharyjskiej, gdzie rocznie umiera ok. 4,5 mln dzieci w wieku do 5 lat.

CEL 5: Poprawić opiekę zdrowotną nad matkami
99% zgonów kobiet w ciąży notuje się w krajach globalnego Południa. W regionie Afryki Subsaharyjskiej ryzyko śmierci matek w całym ich życiu wynosi 1:6, podczas gdy w krajach globalnej Północy ten stosunek to 1:2800. Wy-starczy niewiele — podstawowa opieka lekarska w postaci wyszkolonego personelu, bazowego wyposażenia w szpitalach czy punktach medycznych. Niestety, postęp w tej materii jest niewielki.

CEL 6: Ograniczyć rozprzestrzenianie się HIV/AIDS, malarii i innych chorób zakaźnych
Około 1 mln osób umiera z powodu malarii rocznie, ponad 1,5 mln na gruźlicę. Realizacja tego celu będzie miała kluczowe znaczenie do osiągnięcia pozostałych Milenijnych celów rozwoju. W 2010 roku odnotowano sukces w osiąganiu tego celu — po raz pierwszy w historii monitorowania rozprzestrzeniania się HIV/AIDS wzrost zachorowań nie miał miejsca. Wiele krajów globalnego Południa prowadzi szeroko zakrojoną kampanię na rzecz informacji i edukacji w tej materii.

CEL 7: Zapewnić ochronę środowiska naturalnego
Społeczność międzynarodowa od kilku lat zwraca uwagę na kwestie środowiska naturalnego jako na podstawowy problem w osiągnięciu Milenijnych celów rozwoju. Efektem tego są m.in. inicjatywy ONZ, w tym rok 2010 ogłoszony Międzynarodowym Rokiem Bioróżnorodności oraz rok 2011 jako Międzynarodowy Rok Lasów, które zwróciły uwagę na ochronę środowiska naturalnego jako kluczowe działanie w ograniczaniu ubóstwa, rozwoju rolnictwa, poprawy jakości żywienia i jakości wody.

CEL 8: Stworzyć globalne partnerskie porozumienie na rzecz rozwoju
Ten cel jest środkiem do realizacji pozostałych siedmiu celów. Oparty powinien być na jasno ustalonych regułach przewidywalnego, sprawiedliwego systemu handlu i finansów, łącznie ze zobowiązaniem do prawidłowego sposobu rządzenia, rozwoju i zmniejszania ubóstwa — w skali lokalnej, krajowej, jak i międzynarodowej. Co to oznacza w praktyce? Sygnatariusze Deklaracji milenijnej zobowiązani są do działań szanujących innych ludzi, ich praw, pod-stawowych potrzeb, zwłaszcza gdy te globalne zależności między Południem a Północą są tak ewidentne. Kluczem do jakiegokolwiek działania powinna być sprawiedliwość.