METAPLAN
Jest to plastyczny zapis dyskusji prowadzonej przez uczestników, którzy dyskutują na określony temat, tworząc jednocześnie plakat. Plakat jest graficznym, skróconym zapisem tej dyskusji. Metoda ta jest stosowana przy omawianiu drażliwych czy trudnych spraw czy rozwiązywaniu konfliktów.
W przypadku metaplanu nie chodzi o wskazanie, kto miał rację, a kto nie, bo przecież często „prawda leży pośrodku”. Celem tej metody jest spokojne rozważenie problemu i skupienie się przede wszystkim na poszukiwaniu (niekoniecznie na znalezieniu!) wspólnego rozwiązania.
Podczas pracy tą metodą jest okazja do prezentacji własnych opinii, wymiany poglądów, oceniania faktów i sądów, szukania propozycji rozwiązań danego problemu. Są to dla uczniów bardzo cenne umiejętności.
Sposób prowadzenia:
1. Nauczyciel przedstawia klasie problem, który będzie przedmiotem ich dyskusji.
2. Następuje podział klasy na 5- lub 6-osobowe grupy.
3. Każda grupa otrzymuje od nauczyciela wcześniej przygotowane materiały:
• arkusz szarego papieru lub arkusz typu flipchart,
• jedną „chmurkę” do zapisania tematu,
• około 20 kółek (w 2 kolorach) i 10 owali do zapisywania odpowiedzi,
• około 10 prostokątów do zapisywania wniosków,
• taśmę przylepną, kolorowe flamastry.
Wszystkie elementy (kółka, owale, prostokąty) powinny być w jasnych, pastelowych kolorach (różnych). Najle¬piej nadaje się do tego kolorowy papier kserograficzny.
Nauczyciel ustala limit czasu na wykonanie zadania (ok. 30’).
Uczniowie tworzą plakat:
a) w „chmurce” zapisują temat i umieszczają na plakacie,
b) dzielą plakat na obszary wg wzoru:
W obszarze „jak jest?” na kartkach w kształcie koła umieszcza się opis aktualnego stanu.
W obszarze „jak być powinno?” umieszcza się kartki — koła (odmiennego niż poprzednio koloru) z opisem stanu, który chcieliby osiągnąć.
Na owalach umieszczonych pomiędzy kołami umieszcza się odpowiedzi na pytanie „dlaczego nie jest tak, jak być powinno?”.
Na dole plakatu należy zamieścić wnioski do realizacji. Można je jeszcze podzielić na „zależne od nas” i „niezależne od nas”.
Zapisy na kolorowych kartkach mają być zapisywane w formie równoważników zdań lub skrótów myślowych. Ich treść winna być zaakceptowana przez całą grupę.
1. Prezentacja plakatów.
Każda grupa wybiera osobę, która prezentuje plakat, odpowiada na pytania pozostałych uczniów, udziela wyjaśnień. W trakcie omawiania mogą wystąpić zmiany na plakacie; niektóre kartki mogą zostać zapisane inaczej, wymienione, wycofane lub przesunięte do innego obszaru.
2. W trakcie prezentacji plakatów nauczyciel nie ingeruje i nie odpowiada na pytania. Robi to uczeń dokonujący prezentacji.
3. Podsumowanie.
Następuje zebranie wniosków ze wszystkich plakatów i wypracowanie wspólnych (o ile to jest konieczne) wyników dyskusji.