Odniesienie do podstawy programowej: Przedmiot: historia i społeczeństwo, etyka, godzina wychowawcza Poziom: szkoła podstawowa — II etap edukacyjny (kl. IV—VI)
Treści nauczania — wymagania szczegółowe:
Historia i społeczeństwo
1. Refleksja nad sobą i otoczeniem społecznym. Uczeń:
1) wyjaśnia, w czym wyraża się odmienność i niepowtarzalność każdego człowieka;
2) podaje przykłady różnorodnych potrzeb człowieka oraz sposoby ich zaspokajania;
8) wyjaśnia, w czym przejawia się uprzejmość i tolerancja.
7. Problemy ludzkości. Uczeń:
1) wyjaśnia, co oznacza powiedzenie: „świat stał się mniejszy” i wskazuje przyczyny tego zjawiska;
4) opowiada o przejawach nędzy na świecie oraz formułuje własną opinię o działaniach pomocowych po-dejmowanych przez państwa lub organizacje pozarządowe;
5) wyjaśnia na przykładach przyczyny i następstwa konfliktów zbrojnych na świecie.
Etyka
1. Poznawanie siebie, dostrzeganie cech indywidualnych własnych i najbliższych osób.
3. Człowiek jako osoba; godność człowieka.
5. Prawa i obowiązki, zasady i reguły postępowania, w tym także w ruchu drogowym.
7. Wolność i jej różne rozumienie, autorytety i wzory osobowe.
9. Uzasadnianie opinii, wydawanie sądów, kryteria ocen, m.in. w odniesieniu do zjawisk społecznych na pozio¬mie małej grupy, społeczności szkolnej i społeczności lokalnej.
zwiń
Odniesienie do podstawy programowej:Przedmiot: historia i społeczeństwo, etyka, godzina wychowawcza Poziom: szkoła podstawowa — II etap edukacyjny (kl. IV—VI)
Treści nauczania — wymagania szczegółowe:
Historia i społeczeństwo
1. Refleksja nad sobą i otoczeniem społecznym. Uczeń:
1) wyjaśnia, w czym wyraża... więcej
Cele:
Uczeń powinien:
• rozumieć cechy praw człowieka,
• wymienić najważniejsze prawa człowieka,
• wyjaśnić, na czym polega prawo do rozwoju,
• rozumie, że Polska jako kraj globalnej Północy ma obowiązek pomocy krajom globalnego Południa.
Metody, techniki, formy pracy:
Dyskusja, mini-wykład, ranking trójkątny, praca grupowa
Materiały pomocnicze:
• Materiał pomocniczy nr 1 — Cechy praw człowieka
• Materiał pomocniczy nr 2 — Katalog praw człowieka
• Materiał pomocniczy nr 3 — Ranking trójkątny
Przebieg zajęć:
1. Rozpocznij od stwierdzenia, że każdy z nas jest w takim samym stopniu człowiekiem i każdemu z nas przy-sługują jednakowe prawa — z uwagi na sam fakt bycia istotą ludzką. Każdy z nas ma swoją wrodzoną godność, bez względu na pochodzenie, wiek, płeć, wyznawane wartości, posiadany majątek. Każdy zasługuje na szacunek i równe traktowanie. Wszyscy mamy prawo żyć godnie. Zapytaj uczniów, czy wiedzą, co to znaczy godne życie. Rozdaj kartki z rankingiem trójkątnym (Materiał pomocniczy nr 3). Wyjaśnij, na czym polega ćwiczenie — mają wybrać kilka (ich zdaniem) najważniejszych warunków, które są niezbędne do godnego życia i wpisać je w trójkąt w odpowiednich miejscach. Przypomnij zasady kulturalnego dyskutowania i podejmowania decyzji w grupie. Podsumujcie, że godne życie to możliwość zaspokojenia swoich podstawowych
potrzeb. To życie, w którym nie musimy się bezustannie martwić o pożywienie i własne bezpieczeństwo. To także możliwość patrzenia w przyszłość z nadzieją i planami. (15’)
2. Następnie porozmawiajcie, jakie są prawa człowieka i czy potrafią je wymienić. Zapewne uczniowie wymienią kilka z nich. Wspólnie zróbcie listę praw człowieka (można wykorzystać Materiał pomocniczy nr 2). Podkreśl, że wszystkie są ważne — zarówno te polityczne, ekonomiczne, jak i społeczne. (10’)
3. Wyjaśnij uczniom cechy praw człowieka (Materiał pomocniczy nr 1). Wypisz je na tablicy w postaci samych przymiotników. Możesz zrobić uczniom rodzaj zgadywanki na temat kolejnych cech np.: Co to znaczy, że prawa człowieka są powszechne? Niektóre zapewne wyjaśnią od razu, a inne trzeba będzie wytłumaczyć. Wyjaśnij też, że te prawa są spisane w Powszechnej deklaracji praw człowieka, przyjętej przez ONZ 10 grudnia 1948 roku, po straszliwych doświadczeniach II wojny światowej. Jednak podkreśl, że wciąż na świecie prawa człowieka są łamane. Podaj kilka przykładów i poproś o to, by zgadły, jakie prawa człowieka są łamane w tych przypadkach np.
a) na całym świecie 114 mln dzieci w wieku szkolnym nie chodzi do szkoły,
b) co roku prawie 11 mln dzieci, czyli 1200 dzieci co godzinę, umiera na uleczalne choroby,
c) kobiety zarabiają średnio o 1/3 mniej niż mężczyźni,
d) na całym świecie ponad miliard osób nie ma stałego dostępu do wody pitnej. (10’)
4. Przejdź do prawa do rozwoju. Wyjaśnij, że po wielu latach dyskusji zostało ono przyjęte przez ONZ w 1986 roku. Ma ono szczególne znaczenie w krajach globalnego Południa. Ubóstwo to nie tylko brak pieniędzy, ale także brak możliwości rozwoju dla mieszkańców tych krajów. Odwołaj się do sytuacji uczniów — mają jakieś plany na przyszłość, ambicje w odniesieniu do szkoły, studiów, przyszłego zawodu, mogą dokonywać wyboru swojej drogi życiowej. Zapewne wielu z nich poda konkretne i ambitne cele. Powiedz uczniom, że nasze plany wynikają z przekonania, iż uda nam się je osiągnąć, bo nie widzimy żadnych przeciwwskazań do osiągania swoich celów. Polska należy do grupy krajów najlepiej rozwiniętych na świecie. Mieszkańcy globalnego Południa często nie mają szans życia zgodnego z własnymi aspiracjami, wyboru ścieżki życiowej
i realizacji swoich dążeń. Wiele dzieci ze względu na zagrożenie chorobami i mniej rozwinięty system opieki medycznej może nie dożyć dorosłości. (5’)
5. Wyjaśnij, że skoro wszyscy ludzie mają prawo do rozwoju, bogate państwa są zobowiązane do pomocy biednym. To nie jest ich gest dobrej woli, a obowiązek. Zapytaj, dlaczego ważne jest pomaganie innym i jakbyśmy się czuli, gdybyśmy potrzebowali pomocy, a każdy by nam jej odmawiał. Polska również stara się go wypełniać, wspierając państwa globalnego Południa. Robi to zarówno polski rząd, jak i organizacje pozarządowe. Zapytaj uczniów, czy słyszeli o takiej pomocy, poproś o podanie przykładów. Porozmawiajcie, co już dziś można zrobić w tej sprawie (np. wysłać sms, zorganizować zbiórkę pieniędzy, oszczędzać wodę, być odpowiedzialnym konsumentem). (5’)