Posag, bawełna, lepioszka, maszyna do szycia. Zrozumieć życie Tadżyczki

Cel zajęć:
1) Przekazanie uczniom i uczennicom podstawowych informacji o Tadżykistanie: m.in. położeniu geograficznym, walucie, sytuacji społecznej i ekonomicznej – w tym sytuacji kobiet i dziewcząt;
2) Uwrażliwienie uczniów i uczennic na różnice w sposobie i poziomie życia kobiet i dziewcząt w Tadżykistanie oraz w Polsce wynikające z odmiennej sytuacji gospodarczej, politycznej i kulturowej obu krajów;
3) Zrozumienie przez uczniów i uczennice przyczyn w/w różnic;
4) Poznanie i porównanie elementów życia codziennego kobiet i dziewcząt oraz możliwych perspektyw rozwoju zawodowego i osobistego w Tadżykistanie i w Polsce.

Metody pracy
pokaz zdjęć, dyskusja, praca z tekstem (analiza i porównanie elementów sytuacji kobiet i dziewcząt w Tadżykistanie i w Polsce), praca indywidualna, praca w grupach, burza mózgów
Przebieg zajęć
1) Rozpoczęcie lekcji, sprawdzenie listy obecności, zapisanie tematu (3-5 min.)
2) Prezentacja zdjęć z Tadżykistanu – Materiał 1 (15 -20 min.). Pokaż uczniom, najlepiej przy użyciu rzutnika i ekranu, kilkanaście zdjęć prezentujących różne odsłony Tadżykistanu – omów z nimi przyrodę, krajobraz, życie społeczne, kulturę, charakterystyczne lokalne problemy i produkty. Omówienie zdjęć pomoże Ci zapoznać uczniów i uczennice ze specyfiką tego kraju i stanowić będzie wprowadzenie do przedstawienia sytuacji tamtejszych kobiet. Do każdego ze zdjęć dołączony jest szczegółowy opis przedstawionego na nim aspektu życia, zjawiska. Aby pogłębić swoją wiedzę przed poprowadzeniem lekcji zajrzyj do opisów zdjęć (Materiał 1). Prezentując zdjęcia, tam gdzie będzie to możliwe, możesz zadać uczniom/uczennicom pytania o to co widzą na kolejnych zdjęciach,
np. jaki w Tadżykistanie jest klimat? jakie gleby – czy żyzne? jakiej wielkości głównie są rodziny? jakie rośliny głównie się uprawia? co jest charakterystycznym produktem lokalnym? co może być źródłem dochodu dla kobiet?

Napisz na tablicy słowo „Tadżykistan”. W trakcie prezentacji i dyskusji z uczniami/uczennicami zadbaj o to, żeby bazując na każdym ze zdjęć, stworzyć 1-2-wyrazowe hasło, które będzie je opisywało (np. „klimat kontynentalny”, „bawełna”, „mało mężczyzn”, „wypiek lepioszek”,...). Dopisz te hasła jako odchodzące, jak promienie, od słowa “Tadżykistan”. Kilkanaście zaprezentowanych zdjęć oraz zapisane na tablicy hasła zapoznają uczniów z różnymi aspektami geografii i życia w Tadżykistanie i utrwalą wiedzę uczniów, z której będą oni korzystać w dalszej części zajęć.

Pakiet zdjęć razem opisami i linkami stanowi Materiał 1.

3) Przeprowadź dowolne spośród dwóch opisanych poniżej ćwiczeń (20-30 min.):

a) Ćwiczenie nr 1: „Zakład krawiecki.” Rozdaj kopie kart pracy „Zakład krawiecki” (Materiał 2) i zaproś uczniów i uczennice do ich indywidualnego wypełnienia. Poproś o porównanie dwóch tekstów reklamy zakładu krawieckiego z Tadżykistanu i z Polski, zgodnie z poleceniem na karcie. Daj uczniom 5 minut na rozwiązanie tego zadania, a następnie wspólnie porównajcie odpowiedzi. Łącznie ok. 5-7 min.

Zapytaj o to dlaczego uczniowie uważają, że jedno z ogłoszeń reklamuje tadżycki zakład krawiecki, a drugie – polski. Porozmawiajcie o kilku wątkach związanych z życiem kobiety, które wynikną z tego ćwiczenia, nawiąż do tych zagadnień, które były tez już poruszone przy omawianiu zdjęć (posag, strój tradycyjny vs. strój europejski, działanie firm tadżyckich przerwane wojną domową): 15 min.

b) Ćwiczenie nr 2: „Biografie tadżyckich dziewcząt”. Rozdaj kopie kart pracy „Biografie tadżyckich dziewcząt” (Materiał 3) i zaproś uczniów i uczennice do indywidualnego wypełnienia dwóch pierwszych poleceń, opartych o analizę historii edukacji i opis aspiracji tadżyckich dziewcząt. Pamiętaj, że analiza tekstu o dziewczętach powinna być wzbogacona pokazem wybranych zdjęć z nimi (Materiał 4): 7 min.
Podsumuj na forum klasy wykonanie przez uczniów polecenia nr 2 odnoszącego się bezpośrednio do tekstu, a dotyczącego wieku i poziomu edukacji bohaterek.: 4 min.

Materiałem pomocniczym, dzięki któremu łatwiej będzie Ci wytłumaczyć czym jest Klub Kobiet i jaką rolę odgrywa w życiu tadżyckich bohaterek maszyna do szycia, będzie tekst „Opis Klubu Kobiet Nawbahor”.

Na forum klasy zadaj pytania dotyczące sytuacji rodzinnej i ekonomicznej bohaterek, jak i sytuacji w Tadżykistanie i podstawowych informacji o nim. Przykładowe pytania znajdziesz w karcie pracy w poleceniu nr 3.: 8 min.

Możesz również zaproponować uczniom pracę w grupach, w których porównają oni potencjalne plany na przyszłość (w tym: zawodowe) Tadżyczek i swoje. Chętne osoby/grupy mogą podzielić się swoimi wnioskami na forum: 10 min.

c) Ćwiczenie nr 3: „Pytania do zdjęć”. To ćwiczenie pozwoli porównać różne aspekty życia w Tadżykistanie z życiem w Polsce (elektryczność, krajobraz, klimat, zagadnienia związane z rodziną). Opiera się o wybrane, zaprezentowane w początkowej prezentacji zdjęcia. Rozdaj uczniom kartę pracy „Pytania do zdjęć” (Materiał 5), w której znajdują się ćwiczenia związane ze zdjęciami – uprzedź uczniów i uczennice, że będą udzielali odpowiedzi indywidualnie na karcie pracy, a o części będziecie rozmawiać na forum klasy. Ponownie wyświetl wymienione w karcie pracy zdjęcia (łącznie 6 zdjęć). 20 - 25 min.

Wariant: możesz rozdać karty pracy (zawarte w Materiale 5) z ćwiczeniami powiązanymi ze zdjęciami przed początkową prezentacją zdjęć z Tadżykistanu – uczniowie wypełniają ćwiczenia zawarte w kartach przy prezentowaniu wybranych, poruszonych w karcie pracy, zdjęć.

Materiały dla nauczyciela/ środki dydaktyczne
Zestaw zdjęć z opisami (+zestaw linków odsyłających do informacji pomocnych w przygotowaniu się do poprowadzenia prezentacji ze zdjęciami), scenariusz, karty pracy do ćwiczeń nr 1,2 i 3 (w karcie do ćw. nr 2 – znajduje się materiał pomocniczy dla nauczyciela)

Materiał 1 – pakiet zdjęć razem z opisami i linkami
Materiał 2 – karta pracy do ćw. nr 1 „Zakład krawiecki”
Materiał 3 – karta pracy do ćw. nr 2 „Biografie tadżyckich dziewcząt”
Materiał 4 – pakiet zdjęć do ćw. nr 2 „Biografie tadżyckich dziewcząt”
Materiał 5 – karta pracy do ćw. nr 3 „Pytania do zdjęć”