Odniesienie do podstawy programowej: Poziom: szkoła podstawowa — II etap edukacyjny (kl. IV-VI)
Treści nauczania — wymagania szczegółowe:
Przyroda
1. Ja i moje otoczenie. Uczeń:
1) wymienia czynniki pozytywnie i negatywnie wpływające na jego samopoczucie w szkole oraz w domu i proponuje sposoby eliminowania czynników negatywnych;
2) wyjaśnia znaczenie odpoczynku (w tym snu), odżywiania się i aktywności ruchowej w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu.
5. Człowiek a środowisko. Uczeń:
2) wyjaśnia wpływ codziennych zachowań w domu, w szkole, w miejscu zabawy na stan środowiska;
3) proponuje działania sprzyjające środowisku przyrodniczemu;
4) podaje przykłady miejsc w najbliższym otoczeniu, w których zaszły korzystne i niekorzystne zmiany pod wpływem działalności człowieka;
5) podaje przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu środowiska na zdrowie człowieka.
6. Właściwości substancji. Uczeń:
8) uzasadnia potrzebę segregacji odpadów, wskazując na możliwość ich ponownego przetwarzania (powo-łując się na właściwości substancji).
9. Zdrowie i troska o zdrowie. Uczeń:
2) wymienia zasady postępowania z produktami spożywczymi od momentu zakupu do spożycia (termin przydatności, przechowywanie, przygotowywanie posiłków);
3) wymienia zasady prawidłowego odżywiania się i stosuje je;
10) wyjaśnia znaczenie symboli umieszczonych np. na opakowaniach środków czystości i korzysta z produk-tów zgodnie z ich przeznaczeniem;
13) wymienia zasady zdrowego stylu życia i uzasadnia konieczność ich stosowania.
10. Zjawiska elektryczne i magnetyczne w przyrodzie. Uczeń:
6) uzasadnia potrzebę i podaje sposoby oszczędzania energii elektrycznej;
Historia i społeczeństwo
7. Problemy ludzkości. Uczeń:
1) wyjaśnia, co oznacza powiedzenie: „świat stał się mniejszy” i wskazuje przyczyny tego zjawiska;
2) opisuje i ocenia na przykładach wpływ techniki na środowisko naturalne i życie człowieka;
3) wymienia pożytki i niebezpieczeństwa korzystania z mediów elektronicznych.
Etyka
9) Uzasadnianie opinii, wydawanie sądów, kryteria ocen m.in. w odniesieniu do zjawisk społecznych na poziomie małej grupy, społeczności szkolnej i społeczności lokalnej.
zwiń
Odniesienie do podstawy programowej: Poziom: szkoła podstawowa — II etap edukacyjny (kl. IV-VI)
Treści nauczania — wymagania szczegółowe:
Przyroda
1. Ja i moje otoczenie. Uczeń:
1) wymienia czynniki pozytywnie i negatywnie wpływające na jego samopoczucie w szkole oraz w domu i proponuje sposoby eliminowania czynników... więcej
Cele:
Uczeń powinien:
• rozumieć, na czym polega globalne ocieplenie,
• dostrzegać związek między swoimi codziennymi zachowaniami a stanem naturalnego środowiska,
• proponować sposoby oszczędzania energii w domu.
Metody, techniki, formy pracy:
Praca z tekstem, dyskusja, praca w grupach
Materiały pomocnicze:
• Materiał pomocniczy nr 1 — Globalne ocieplenie
• Materiał pomocniczy nr 2 — Oszczędzanie energii w domu
• Flipcharty, pisaki
Przebieg zajęć:
1. Zapytaj uczniów, z jakimi groźnymi zjawiskami w przyrodzie mieliśmy do czynienia na świecie. Zapewne wymienią upały, susze, trzęsienia ziemi, powodzie, tsunami itp. Zapytaj, czy dawniej nie było tego typu wydarzeń. Doprowadź do konkluzji, że zdarzały się one wcześniej, ale ostatnio tego typu zjawiska uległy nasileniu, mają bardziej ekstremalny charakter. Choćby powtarzające się powodzie w Polsce są tego przykładem. Zapytaj o przyczyny — być może uczniowie wiedzą, że nastąpiło zachwianie równowagi ekologicznej na Ziemi. (5’)
2. Dowiedz się, czy uczniowie zetknęli się z pojęciem globalnego ocieplenia i zmian klimatycznych. Jeśli tak, poproś o wyjaśnienie, na czym one polegają. Możesz się posłużyć Materiałem pomocniczym nr 1. Zaprezentowany tam model efektu cieplarnianego można wyświetlić na slajdzie lub rozdać uczniom. Pomoże on zrozumieć istotę zjawiska. Zapytaj uczniów, co (kto) jest przyczyną efektu cieplarnianego. Ważne, by zapamiętali, że sam ten efekt jest zjawiskiem naturalnym, ale rabunkowa i nierozważna działalność człowieka polegająca na nadmiernej emisji gazów cieplarnianych (zwłaszcza CO2 i metanu), niebezpiecznie go spotęgowała. Grozi to podniesieniem poziomu wód i nasileniem ekstremalnych zjawisk atmosferycznych. Podkreśl, że nie jest to tylko lokalny, ale globalny problem. Wszyscy mieszkańcy Ziemi są za niego współodpowiedzialni i ponoszą jego skutki. Aby ograniczyć to zjawisko należy zastanowić się, kto jest największym „producentem” tych gazów. Wart podkreślić, że dużo zużywa przemysł, transport, rolnictwo, ale też gospodarstwa domowe. (10’)
3. Podziel uczniów na 4- lub 5-osobowe grupy. Powiedz, że podyskutują w swoich zespołach nad tym, jak ograniczyć emisję gazów cieplarnianych poprzez oszczędzanie energii w domu. Rozdaj Materiał pomocniczy nr 2 oraz pisaki i flipcharty. Wyjaśnij, na czym polega ćwiczenie. Określ czas pracy — 15 minut. (5’)
4. Uczniowie pracują w grupach. Po zakończeniu dyskusji poproś o umieszczenie plakatów na ścianie i przed-stawienie efektów pracy kolejnych grup (pierwsza grupa omawia całość, reszta — uzupełnia o swoje pomysły). Podsumowując ćwiczenie, trzeba zaakcentować wpływ każdego człowieka na stan środowiska. Możesz podać ciekawostkę, która trafi uczniom do wyobraźni: drukarki jedynie 10% energii zużywają na drukowanie, a pozostałe 90% pochłania utrzymywanie ich w stanie gotowości. Podobnie jest z ładowarkami do telefonów, które zostawione w gniazdku elektrycznym po ładowaniu nadal pobierają energię elektryczną. Zasugeruj uczniom rozmowę z domownikami i wprowadzenie oszczędnościowych zmian w ich domach. Podziękuj grupom, pochwal za pomysły i kreatywność. (20’)
5. Zapytaj na zakończenie, czym jeszcze — oprócz gazów cieplarnianych — szkodzimy naszej planecie. Uczniowie potrafią podać inne przykłady — odpady, ścieki, zatruwanie gleby itp. Czy musimy produkować tyle zanieczyszczeń? Czy musimy tak wiele zużywać, kupować, konsumować? Podkreśl, że to wszystko każe nam się zastanowić, co zostawimy w spadku następnym pokoleniom. Czy nasze dzieci będą mogły słuchać śpiewu ptaków, kąpać się w czystym jeziorze, spacerować po niezaśmieconym lesie, pić zdrową wodę? Podkreśl, że mamy tutaj ogromnie duże pole do działania! Każdy bez trudu potrafi wprowadzić pewne ograniczenia do swojego życia, z powodu których nie ucierpi jego jakość. Jednocześnie przyczynimy się w ten sposób do realizacji idei zrównoważonego rozwoju, zrobimy coś dla kolejnych pokoleń, zaoszczędzimy naturalne zasoby. Zakończ cytatem: Najcenniejsze dobro, jakim możesz obdarować potomnych bliźnich, to te bogactwa natury, z których zrezygnujesz. (5’)