SCENARIUSZE

Jak wygląda szacunek? Etyczne przedstawianie krajów globalnego Południa

Opis: Scenariusz zajęć dla uczniów szkoły podstawowej, których celem jest poznanie wartości leżących u podstaw etycznej komunikacji. Część publikacji "Zrozum świat".

Autor/Autorka (autorzy/autorki): Redakcja merytoryczna: Anna Kucińska, Gabriela Lipska-Badoti



SPOŁECZNE I EMOCJONALNE ASPEKTY UCZENIA SIĘ:
- samoświadomość,
- empatia,
- umiejętności społeczne.

CELE Z ZAKRESU EDUKACJI OBYWATELSKIEJ:
- poznanie wartości leżących u podstaw etycznej komunikacji,
- rozpoznawanie obrazów zgodnych z Kodeksem w sprawie obrazów i wiadomości dotyczących krajów globalnego Południa opracowane przez CONCORD.

CELE OGÓLNOEDUKACYJNE:
- argumentowanie i uzasadnianie własnych decyzji,
- praca z materiałem wizualnym.

PORUSZANE ZAGADNIENIA:
- szacunek,
- równość,
- solidarność.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- cztery kopie zestawu zdjęć – jeden zestaw z pociętymi na kawałki zdjęciami, drugi, trzeci i czwarty w całości),
- kartki papieru formatu A4 z zapisanymi hasłami „szacunek”, „równość”, „solidarność”,
- karta pracy "Opisy zdjęć".

CZAS: 90 minut.

WPROWADZENIE
Przed lekcją przygotuj kartki A4 z hasłami w liczbie umożliwiającej pracę dziewięciu grupom. Rozłóż kartki na podłodze w odstępach, tak, by uczniowie i uczennice mogli się swobodnie przemieszczać między kartkami. Zaproś dzieci do sali. Poproś, żeby stanęli przy wybranym przez siebie haśle. Przypomnij, że hasła się powtarzają, więc jeśli ktoś wybrał np. hasło „szacunek”, ale przy jednej kartce jest już zbyt dużo osób, może poszukać tego hasła na sali i stanąć lub usiąść przy następnej kartce z tym hasłem. Ważne, by przy każdej kartce była mniej więcej taka sama liczba osób. Gdy wszyscy zajęli już swoje miejsca, poproś, aby w grupach zastanowili się, co oznacza dla nich hasło z kartki, przy której stoją, dlaczego je wybrali, jak rozumieją to pojęcie. Zachęć uczniów i uczennice do zadawania pytań związanych z hasłem z kartki i podawania przykładów z życia, ilustrujących te hasła.

- Ta część zajęć może być wykorzystana jako materiał wyjściowy do sesji dociekań filozoficznych.

Po upływie dziesięciu minut (możesz ten czas wydłużyć lub skrócić w zależności od intensywności dyskusji) poproś grupy, aby na forum klasy podzieliły się najważniejszymi ich zdaniem wnioskami. Następnie rozlosuj wśród uczniów i uczennic pocięte na fragmenty i pomieszane trzy zdjęcia. Każda osoba losuje po jednym kawałku. Zadaniem dzieci jest znalezienie osób, które mają to samo zdjęcie i wspólne złożenie zdjęcia w całość. Uczniowie i uczennice pozostają w trzech grupach, jakie stworzyły się przy układaniu zdjęć.

JAK WYGLĄDA SZACUNEK?
Podziel każdą z grup stojących przy zdjęciach na trzy grupy, tak, aby łącznie powstało dziewięć grup. Nowo powstałym grupom rozdaj to samo zdjęcie, które złożyły (nie pocięte kopie). Poproś grupy, żeby przyjrzały się zdjęciu i zadecydowały, do którego hasła z kartki A4 najbardziej pasuje ich zdjęcie. Poproś o uzasadnienie swojego wyboru, a następnie położenie kartki z hasłem A4 obok swojego zdjęcia. Podpowiedz dzieciom, by przypomniały sobie swoje dyskusje z początku lekcji i nawiązały teraz do tego, co mówiły przy pracy z hasłami.

Wspólnie obejrzyjcie zdjęcia i odpowiadające im hasła, które zostały wybrane przez grupy. Pozwól grupom na uzasadnienie wyborów i podanie argumentów. Pamiętaj, nie ma tu jednej dobrej odpowiedzi, chodzi o skojarzenia uczniów i uczennic oraz ćwiczenie umiejętności argumentacji. Wynikiem ćwiczenia nie musi być jedna wspólna wersja.

PRACA ZE ZDJĘCIAMI
Po tym, jak grupy dopasowały zdjęcia do haseł i uzasadniły swój wybór, poproś uczniów i uczennice, aby uważnie przyjrzeli się zdjęciom i temu, co się na nich znajduje, oraz wymyślili, co jest tematem zdjęć, np. edukacja, dostęp do żywności. Poproś grupy, by rozwinęły wątek i zapisały swój pomysł na odwrocie zdjęcia. Gdy wszystkie grupy wykonają zadanie, zapoznaj się z pomysłami uczniów i uczennic, czytając wykonane przez nich opisy. Następnie rozdaj opisy zdjęć z karty pracy Opisy zdjęć oraz poproś grupy o przeczytanie opisów, podkreślenie słów kluczy w tekście, a następnie zadecydowanie, czy wybrany opis pasuje do ich zdjęcia. Jeśli dana grupa uzna, że zdjęcie i otrzymany opis nie pasują do siebie, mogą wymienić się opisem z inną grupą. Staraj się, żeby uczniowie i uczennice w miarę możliwości uzasadniali każdy swój wybór. Poproś grupy o prezentację zdjęć i opisów. W razie potrzeby dokonaj zmian.

PODSUMOWANIE NA FORUM KLASY
Usiądźcie w kręgu. Poproś dzieci o podzielenie się swoimi przemyśleniami na temat zdjęć i sposobu przedstawiania informacji towarzyszących zdjęciom, skojarzenia oraz wnioski dotyczące etycznej komunikacji. Zwróć uwagę, czy w dyskusji zostały wspomniane zasady ujęte w "Kodeksie w sprawie obrazów i wiadomości dotyczących krajów globalnego Południa". Jeśli nie – uzupełnij wypowiedzi uczniów.1


1: Kodeks jest dostępny pod adresem link: http://fed.home.pl/teg/index.php?option=com_content&view=article&id=156:kodeks&catid=32:czym-jest-edukacja-globalna&Itemid=195.