SCENARIUSZE

Ludzie i władza

Opis: Scenariusz zajęć dla uczniów szkoły podstawowej, których celem jest zrozumienie pojęć władzy i upodmiotowienia oraz poszukiwanie sprzymierzeńców i sprzymierzeńczyń do realizacji własnych projektów. Część publikacji "Zrozum świat".

Autor/Autorka (autorzy/autorki): Redakcja merytoryczna: Anna Kucińska, Gabriela Lipska-Badoti



SPOŁECZNE I EMOCJONALNE ASPEKTY UCZENIA SIĘ:
- motywacja,
- umiejętności społeczne.

CELE Z ZAKRESU EDUKACJI GLOBALNEJ:
- rozumienie pojęć władzy oraz upodmiotowienia (ang. empowerment),
- poszukiwanie sprzymierzeńców i sprzymierzeńczyń do realizacji własnych projektów i inicjatyw.

CELE OGÓLNOEDUKACYJNE:
- podejmowanie w grupie decyzji opartych na konsensusie i ich uzasadnianie.

PORUSZANE ZAGADNIENIA:
- władza,
- zmiana,
- prawa.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- karty pracy "Ludzie, którzy mają władzę",
- karty pracy z diagramem "Twój projekt – kto może pomóc?".

CZAS: 45 minut.

WPROWADZENIE
Scenariusz ten jest szczególnie przydatny, jeśli chcemy zachęcić dzieci do pracy nad ich własnym konkretnym projektem lub przedsięwzięciem wymagającym współpracy z innymi osobami, instytucjami lub organizacjami.

Poproś dzieci, by usiadły w kręgu. Wytłumacz im, że będziecie dziś zastanawiać się nad tym, kto w ich życiu ma władzę. By pomóc w tym procesie myślowym, rozegracie krótką scenkę, która pozwoli dzieciom doświadczyć tego, jak można się czuć, będąc zależnym od kogoś, jeśli chodzi o poziom posiadanej władzy.

Kiedy uniesiesz kartę (czerwoną lub żółtą) i zapowiesz sytuację do odegrania, uczestnicy i uczestniczki zabawy muszą odegrać ją w odpowiedni sposób, tzn. jeżeli uniesiesz czerwoną kartę, dzieci mają odegrać scenkę tak, jakby były osobami z dużą władzą (powiąż posiadanie władzy z poczuciem pewności siebie). Natomiast jeżeli uniesiesz żółtą kartę, dzieci mają odegrać scenkę tak, jakby nie miały żadnej władzy i siły przebicia.

Scenki do odegrania:
- wejście do pokoju pełnego ludzi,
- zapoznanie się z kimś,
- zabranie głosu w dyskusji publicznej,
- składanie zamówienia w restauracji.

Zapytaj dzieci, jak się czuły, gdy odgrywały scenki z życia codziennego i miały więcej lub mniej władzy niż zazwyczaj.

ĆWICZENIE W GRUPACH - KTO MA WŁADZĘ
Zapytaj dzieci, co to znaczy według nich mieć władzę? Czy znaczy to to samo, co mieć wpływ? Czy jest to dobre, czy złe? (Poproś, by podały przykłady posiadania władzy i wpływów). Czy mogą podać przykłady osób, które nie mają w ogóle władzy? Czy jest możliwe sprawienie, aby ktoś miał więcej władzy, mocniejszą pozycję, wpływ na własne życie? W jaki sposób? Możesz wytłumaczyć, że zgodnie z Konwencją o prawach dziecka Organizacji Narodów Zjednoczonych, WSZYSTKIE dzieci mają prawo głosu w sprawach dotyczących ich życia. Zapytaj uczniów i uczennice, czy uważają, że wszystkie dzieci mają kontrolę nad swoim życiem?
- Ta część zajęć może być użyta jako materiał wyjściowy do sesji dociekań filozoficznych.

Następnie podziel klasę na trzy lub cztery grupy i rozdaj każdej z nich pocięte karty pracy "Ludzie, którzy mają władzę". Odczytaj na głos wszystkie osoby i organizacje wymienione na karcie pracy, by upewnić się, że wszyscy je znają i rozumieją. Poproś dzieci, by ułożyły karty na podłodze lub stole, w kolejności od osób czy organizacji z największą władzą na górze, do osób czy organizacji z najmniejszą władzą na dole. Dzieci mogą ułożyć karty w różne kształty: kolumny, diamentu, trójkąta. Poproś dzieci, by dodały inne osoby lub organizacje, wykorzystując do tego celu załączone puste pola na kartach pracy. Zakończ to ćwiczenie dyskusją. Oto przykładowe pytania pomocnicze:
- Które osoby czy organizacje mają najwięcej władzy? Dlaczego właśnie one?
- Które osoby czy organizacje mają najmniej władzy, np.: niemowlaki, małe dzieci, dzieci niepełnosprawne, ubodzy ludzie itp.?
- Które osoby czy organizacje według dzieci wysłuchałyby je lub traktowałyby poważnie ich inicjatywę? Dlaczego?

DALSZE POMYSŁY DO WYKORZYSTANIA PO ZAJĘCIACH:
- Podziel klasę na mniejsze grupy i rozdaj każdej grupie arkusz z diagramem: "Twój projekt – kto może pomóc?". Poproś dzieci, by zaznaczyły osoby czy organizacje, które według nich mogłyby być bardzo pomocne i z którymi warto by nawiązać współpracę. Poproś dzieci, by zastanowiły się kto jeszcze, lub jakie inne organizacje mogłyby im pomóc; powiedz, by wpisały swoje propozycje w puste miejsca na diagramie. Poproś dzieci, by zastanowiły się, jak zaproponowane osoby czy organizacje mogą potencjalnie pomóc i czego się od nich oczekuje. Dzieci mają swoje uwagi zapisać obok poszczególnych okręgów na diagramie.
- Zachęć dzieci, by wymieniły trzy osoby lub organizacje, które według nich byłyby najlepszymi partnerami do nawiązania współpracy. Grupy mają podzielić się swoimi uwagami z pozostałą częścią klasy.