Odniesienie do podstawy programowej: Wychowanie przedszkolne
W zakresie celów wychowania przedszkolnego:
1) wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych dzieciom w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
4) rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;
5) stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych;
7) budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych;
8) wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, taniec, śpiew, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;
10)zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej;
W zakresie kształtowania umiejętności:
1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
Dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
2) przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych;
8. Wychowanie przez sztukę – muzyka: różne formy aktywności muzyczno-ruchowej (śpiew, gra, taniec).
Dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
2) dostrzega zmiany charakteru muzyki (np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku) i wyraża je ruchem;
9. Wychowanie przez sztukę – różne formy plastyczne.
Dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) umie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych i przy użyciu elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych kompozycji i form konstrukcyjnych;
12. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.
Dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
2) wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt (przestrzeń życiowa, bezpieczeństwo, pokarm) i wzrostu roślin (światło, temperatura, wilgotność). zwiń
Odniesienie do podstawy programowej:Wychowanie przedszkolne
W zakresie celów wychowania przedszkolnego:
1) wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych dzieciom w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
4) rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są... więcej
Planowana liczba odbiorców: 25 dzieci w wieku 5 i 6 lat.
Czas trwania: 20-25 min (wraz z modułami dodatkowymi: 35-45 min).
Cele ogólne:
• poszerzenie wiedzy na temat kultury i zwyczajów Wietnamczyków i Wietnamek,
• poznanie sposobu uprawy ryżu i jego wykorzystania,
• ukazanie znaczenia ryżu w kulturze i życiu codziennym mieszkańców Wietnamu,
• pokazanie zastosowania ryżu w życiu codziennym Polaków.
Metody:
• podające,
• ekspresyjne,
• ćwiczeniowe.
Materiały:
lalka-Wietnamka (odgrywa rolę Nguyen Thi Anh), duża mapa świata, torba podróżna, flaga Wietnamu, kapelusz wietnamski, pałeczki do jedzenia ryżu (dla każdego dziecka), miseczka, ryż, produkty z ryżu (np. papier i makaron ryżowy, mąka ryżowa, wino ryżowe, ocet), mapa świata, brystol, farby, pastele, kubeczki, woda, pędzle, zszywacz, szablony np. smoka, koła z kartonu, cienka gumka lub wstążki – do wykonania kapeluszy, kolorowa bibuła, prezentacja multimedialna nt. Wietnamu np. http://www.globalna.edu.pl/pliki/wietnam_prezentacja.pdf, muzyka wietnamska, laptop, rzutnik, o ile to możliwe: ryż na obiad (z dodatkami, np. owoce).
Opis działań:
Wprowadzenie (5-10 min)
Usiądź z dziećmi w kole i opowiedz o odległym kraju, z którego pochodzi gość – lalka - Nguyen Thi Anh (tzn. piękny kwiat). Następnie pokaż, co bohaterka przywiozła ze swego kraju. W walizce mogą znaleźć się np. flaga Wietnamu, kapelusz wietnamski, pałeczki do jedzenia ryżu, miseczka, ryż, produkty z ryżu. Dzieci odgadują nazwy i wykorzystanie poszczególnych przedmiotów, a także: z jakiego kraju pochodzą. W razie potrzeby pomóż dzieciom odgadnąć, że gość przyjechał z Wietnamu.
Umieść w środku koła dużą mapę świata z zaznaczonymi granicami państw. Zapytaj dzieci, gdzie leży Wietnam oraz z czym kojarzy im się Wietnam, czy coś wiedzą na temat tego kraju? Pokaż dzieciom odległość z Wietnamu od Polski.
Jak rośnie ryż? (10 min)
Przygotuj miskę z wodą i ryż. Opowiedz dzieciom, jak się uprawia ryż i jakie ma on znaczenie dla mieszkańców zarówno Wietnamu, jak i innych państw: Ryż jest podstawowym produktem spożywczym, bardzo często spożywanym w Wietnamie. Wietnamczycy uprawiają ryż na polach, położonych najczęściej na nadbrzeżnych równinach w deltach rzek. Nasiona wysiewa się na grządkach, a po 25-50 dniach siewki przesadza na pola, gdzie rośliny rosną zanurzone w wodzie do głębokości 5-10 cm. Po zebraniu ryż trafia do sklepów, często w odległych krajach, by wszyscy mogli go kupić i jeść.
Warto pamiętać, że ryż występuje w wielu krajach świata, m.in.: Chiny, Indie, Indonezja, Egipt, Korea, Japonia, Tajlandia, Pakistan, Wietnam.
Pokaż dzieciom ilustracje: jak uprawia się ryż oraz produkty zrobione z ryżu np. makaron ryżowy, papier ryżowy, mąka ryżowa, ocet i wino ryżowe (możesz np. skorzystać z prezentacji multimedialnej: http://www.globalna.edu.pl/pliki/wietnam_prezentacja.pdf)
Zapytaj dzieci jakie potrawy z ryżu przygotowuje się u nich w domach, co można z niego zrobić, czy lubią ryż i czy często go jedzą?
Taniec ziarenek ryżu (5 min)
Zaproś dzieci do tańca ziarenek ryżu:
Zapraszam Was teraz w wyjątkowe miejsce. Aby tam dotrzeć, wszyscy wsiadamy na rowery i jedziemy na pole ryżowe [w tle słychać energiczną muzykę]. Zamieniamy się w małe ziarenka ryżu [muzyka spokojniejsza]. Ziarenka tańczą w kółeczku, zmieniają kierunki, łączą się w wężyki, w pary i czwórki. Tańczą w rytm muzyki.
Teraz przychodzi pora na sianie - ziarenka rozbiegają się po polu, skulają się i sadowią w ziemi. Z ziarenek wyrastają gałązki, które rosną wysoko, wysoko do nieba, zaczynają się rozprostowywać i bujać na wietrze. Aż wreszcie zbieracz ryżu podchodzi do każdej gałązki i zbiera ryż [zabiera po kolei dzieci, tworząc najpierw wężyk, a następnie kółeczko]. Wszystkie ziarenka zostały już zebrane.
Przykładowa muzyka:
1. Herzog Analog, I’ll be tere, http://mp3.zing.vn/bai-hat/I-ll-Be-There-Herz-Analog/ZW696Z8F.html.
2. Nam - Nhóm X.O.N, Cao Su Việt, http://mp3.zing.vn/album/Am-Vang-Dong-Nhua-Trang-Various-Artists/ZWZAFFUE.html.
Wietnamskie kapelusze nón lá (5-10 min) – moduł dodatkowy
Zwróć uwagę na nakrycie głowy Wietnamczyków: to stożkowy kapelusz nazywany nón lá. Zapytaj dzieci, jaką może pełnić funkcje. Zaproponuj wykonanie własnych kapeluszy. Dzieci wycinają narysowane na kartonach koła o promieniu ok 20 cm; mogą narysować swoje wzory lub skorzystać z gotowego szablonu (smok) i nanieść wzór farbą. Następnie nacinają koła po promieniu (od brzegu aż do środka koła) i zwijają nacięte koła tak, by uzyskać stożkowy kształt. Kapelusze zostają zszyte. Na koniec do dwóch przeciwległych ścianek trzeba przyczepić grubą wstążkę, tak by dziecko mogło zawiązać sobie kapelusz pod szyją lub cienką gumkę.
Kapelusz non la
Charakterystycznym elementem stroju mieszkańców Wietnamu jest stożkowy, pleciony kapelusz nazywany non la. Kapelusz taki znany i noszony jest też w innych krajach południowo-wschodniej Azji (np. w Chinach, Indonezji, Laosie). Non la wyplata się z palmowych liści na stelażu z bambusa, dobrze wypleciony kapelusz chroni przed słońcem i deszczem. Aby kapelusz nie spadał z głowy podczas wykonywania różnych prac, wiąże się go pod brodą przy pomocy jedwabnej wstążki. Non la ma jednak więcej zastosowań niż tylko ochrona przed deszczem czy słońcem – w razie potrzeby może służyć jako naczynie na wodę, miska do ryżu czy do gotowania na parze. Zamoczony w wodzie świetnie chroni głowę przed przegrzaniem w upalne dni. Kapelusz ten jest w Wietnamie noszony głównie przez kobiety i dzieci – mężczyźni zakładają zwykle czapki albo kapelusze w kształcie tropikalnych hełmów. W dużych miastach coraz rzadziej widuje się non la, są one za to ciągle bardzo chętnie noszone na wsiach – są bardzo użyteczne podczas prac na powietrzu. Szczególnym rodzajem non la jest tzw. „stożkowy kapelusz poezji”, takie kapelusze pochodzą ze starej stolicy cesarskiej Hue. „Stożkowy kapelusz poezji” ukazuje całe swoje piękno w pełnym słońcu, wtedy pojawiają się na nim delikatne zarysy postaci, pagód, motywy roślinne czy zwierzęce. Taki efekt uzyskuje się przez włożenie pomiędzy dwie warstwy palmowych liści wyciętych wzorów, które prześwitują w promieniach słońca.
Zaproponuj dzieciom zrobienie kapelusza non la z papieru. Zachęć dzieci, aby ozdobiły kapelusz według własnego pomysłu.
Źródło: http://www.globalna.edu.pl/wietnam/scenariusz/
Kolorowy ryż (10 min) – moduł dodatkowy
Zaproś dzieci do udziału w doświadczeniu polegającym na farbowaniu ryżu („zebranego z pól uprawnych”) za pomocą bibuły lub krepiny. Ryż może w kolejnych dniach zostać do wykorzystany do prac plastycznych, chodzi o to, by pokazać możliwości nadawania barw za pomocą bibuły.
Farbowanie ryżu
Podziel dzieci na zespoły (po 4-5 osób), każdy zespół dostaje 5 plastikowych kubeczków lub miseczek, kawałki krepiny w różnych kolorach, miseczkę z nieugotowanym ryżem i butelkę z wodą (ewentualnie w kubeczkach może już być woda, ale nie za dużo, mniej niż pół kubeczka). Poproś dzieci, aby podarły krepinę na drobniejsze kawałki i wrzuciły ją do kubeczków – każdy kolor do osobnego kubeczka. Kiedy krepina zafarbuje wodę wyjmijcie ją z kubeczków i do kolorowej wody wsypcie ryż – nie za dużo, tak żeby nie było go więcej niż wody. Podczas wyjmowania krepiny z kubeczków należy uważać, aby nie zafarbować sobie palców i nie polać ławki, barwnik jest bowiem trudny do usunięcia. Należy przygotować wcześniej podkładki na ławki, można też do wyjmowania krepiny z wody użyć rękawiczek lub umieścić wcześniej krepinę w kawałkach gazy, tworząc coś na kształt woreczków do herbaty. Można też wykorzystać barwniki do jajek lub barwniki naturalne (kurkumę, sok z buraków, pokrzywę itp.). Kubeczki odstawcie na osobny stolik lub na parapet, aby ryż złapał kolor. Powiedz dzieciom, że do ryżu wrócimy za jakiś czas.
Ryż, który farbował się w kubeczkach, należy odsączyć z wody (najlepiej z użyciem metalowego sitka), wysypać na papierowy ręcznik lub ściereczkę i zostawić do wyschnięcia. Ryż będzie sechł dość długo, więc pracę można wykonać następnego dnia. Można go wykorzystać do zrobienia obrazków na kleju lub taśmie dwustronnej (dla młodszych dzieci przygotuj wzór obrazka do wyklejenia) albo wykorzystać do zrobienia „butelki detektywa” (przepis tutaj: http://kolorowedziecinstwo.blogspot.com/2011/03/butelka-detektywa.html).
Źródło: http://www.globalna.edu.pl/wietnam/scenariusz/
Dodatkowo: Jeżeli jest taka możliwość, dzieci tego dnia obiad jedzą pałeczkami: ryż z sałatką owocową lub innymi dodatkami. Jedzenie ryżu można wykorzystać do przypomnienia dzieciom, że nie należy wyrzucać jedzenia ze względu na trud pracy włożony przez wiele osób, by go uprawiać. Warto podkreślić, że z tego powodu trzeba nakładać sobie porcje takiej wielkości, które będą zjedzone.
Źródła informacji:
1. Strona internetowa poświęcona edukacji globalnej i Wietnamowi: www.eduglob.zrodla.org/wietnam/.
2. Wietnam hasło w Wikipedia. Wolna encyklopedia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Wietnam.