Globalna sieć powiązań

Cele:
Po zajęciach uczestnicy m.in.:
1. Znają następujące zagadnienia: edukacja globalna, obywatelstwo globalne, globalne
współzależności, kraje Globalnej Północy i kraje Globalnego Południa
2. Poznają podstawowe informacje na temat rzeczywistości Krajów Globalnego
Południa

Metody i formy pracy: praca w podgrupach, praca indywidualna, analiza i interpretacja
informacji, filmiki edukacyjne, dyskusje na forum grupowym

Pojęcia kluczowe: edukacja globalna, obywatelstwo globalne, współzależności globalne,
Globalne Południe, Globalna Północ

Materiały: mapa polityczna świata, kartki flipchart, markery, długopisy, kartki typu postit,
kartki, taśma malarska, film:
African Men. Hollywoood Stereotypes.
http://www.youtube.com/watch?v=qSElmEmEjb4
mapa przedstawiającą podział świata na Kraje Globalnej Północy i Kraje Globalnego
Południa, zamieszczoną pod adresem:
http://pl.wikibooks.org/wiki/Pomocnik_olimpijczyka_-
_Elementy_wiedzy_obywatelskiej_i_ekonomicznej/Globalizacja

Przebieg zajęć
1. Wprowadzenie
Przywitanie uczestników
Przedstawienie się prowadzących. Przedstawienie celów i programów warsztatu
Przedstawienie się uczestników wg schematu: Mam na imię… Edukacja globalna to dla
mnie…
Ustalenie zasad pracy na warsztacie – spisanie kontraktu

2. Co to jest edukacja globalna?
Dzielimy osoby uczestniczące na dwie podgrupy, każda z nich otrzymuje kartkę od flipchartu
oraz markery. Pierwsza podgrupa wypisuje wszystkie skojarzenia, synonimy, tworzy definicję
słowa „EDUKACJA”, druga podgrupa wypisuje skojarzenia, synonimy, tworzy definicję słowa „GLOBALNA”. Następnie obie podgrupy prezentują na forum wyniki swojej pracy i ich wspólnym zadaniem jest wypisanie na kolejnej kartce flipchart skojarzeń, pomysłów na
definicję hasła „EDUKACJA GLOBALNA”.

Prowadzący odnosząc się do pomysłów grupy przedstawia definicję edukacji globalnej:
„Edukacja globalna to część kształcenia obywatelskiego i wychowania, która rozszerza ich zakres przez uświadamianie istnienia zjawisk i współzależności globalnych. Jej głównym celem jest przygotowanie odbiorców do stawiania czoła wyzwaniom dotyczącym całej ludzkości.”
Do aktualnych wyzwań globalnych zaliczyć można m.in.:
- zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa na świecie
- poprawa jakości życia w krajach globalnego Południa
- ochronę praw człowieka
- zapewnienie zrównoważonego rozwoju
- budowanie partnerskich relacji gospodarczych i społecznych pomiędzy krajami globalnej Północy i globalnego Południa.
Szczególnie istotne w edukacji globalnej jest:
• tłumaczenie przyczyn i konsekwencji opisywanych zjawisk
• przedstawianie perspektywy globalnego Południa
• rozumienie świata jako złożonego i dynamicznie zmieniającego się systemu
• kształtowanie krytycznego myślenia i zmianę postaw
• przełamywanie istniejących stereotypów i uprzedzeń
• ukazywanie wpływu jednostki na globalne procesy i wpływu globalnych procesów na jednostkę.
Źródło: http://www.pah.org.pl/o-pah/115/edukacja_globalna

3. Co to jest globalne obywatelstwo?
Rozdajemy każdej osobie uczestniczącej kartkę i długopis, prosimy o dokończenie zdania
„Jestem…” poprzez podanie 20 określeń samego/samej siebie (np. Jestem człowiekiem,
jestem kobietą/mężczyzną, jestem Polką/Polakiem itp.). Prosimy chętne osoby o podzielenie się na forum grupy kilkoma określeniami ze swojej listy. Pytamy, czy ktoś z grupy wymienił
wśród swoich określeń bycie Europejczykiem/Europejką, Polką/Polakiem, byciem
mieszkańcem/mieszkanką jakiegoś regionu/miejscowości. Zadajemy pytanie, czy ktoś z grupy określił siebie jako mieszkańca, obywatela planety Ziemia. Informujemy, że każdy człowiek jest także obywatelem/obywatelką świata.
Prowadzimy dyskusję na forum grupy, jakie przywileje i jakie obowiązki nakłada na
każdego/każdą z nas to globalne obywatelstwo.

4. Globalne współzależności
Kładziemy przed grupą mapę polityczną świata. Informujemy, że teraz wspólnie zastanowimy
się nad tym skąd pochodzą/gdzie są produkowane rzeczy, które są obecne w naszej
codzienności. Zadajemy pytania:
- W jakich krajach są zazwyczaj szyte nasze ubrania? (Chiny, Indie, Bangladesz, Turcja,
Tajwan). Prosimy o zaznaczenie tych państw na mapie politycznej świata (np. karteczkami
typu postit).
- Z jakich krajów pochodzą rozwiązania technologiczne zastosowane w sprzęcie
elektronicznym takim jak np. w telefony komórkowe, komputery? (Japonia, USA, kraje
Skandynawskie). Prosimy o zaznaczenie tych państw na mapie politycznej świata
(np. karteczkami typu postit)
- Z jakich krajów przyjeżdżają do Polski takie produkty jak ziarno kakaowe wykorzystywane
w produktach czekoladowych (Ekwador, Wybrzeże Kości Słoniowej), herbata (Indie, Chiny,
Wielka Brytania, Kenia), kawa (Brazylia, Wietnam), owoce cytrusowe (Włochy, Hiszpania).
Prosimy o zaznaczenie tych państw na mapie politycznej świata (np. karteczkami typu
postit).
Zadajemy grupie pytania:
Jak wyobrażają sobie codzienność bez tych produktów?
Jak osoby mieszkające w odległych krajach, zaznaczonych na mapie politycznej, wpływają na
ich codzienne życie?
Jak oni, swoimi wyborami konsumencki, wpływają na życie osób żyjących w odległych
krajach, zaznaczonych na mapie politycznej?
Podsumowujemy, zadanie mówiąc, że to ćwiczenie pokazuje przykład jednych z wielu
globalnych współzależności. Globalne współzależności to wzajemne przenikanie się
systemów społecznych, gospodarczych, kulturowych, politycznych, technologicznych.
W obecnym świecie wszyscy wzajemnie zależymy od siebie i wzajemnie na siebie
oddziałujemy. Nasze codzienne wybory mają wpływ na osoby żyjące nawet bardzo daleko,
osoby żyjące daleko wpływają na naszą codzienność.

5. Kraje Globalnej Północy – Kraje Globalnego Południa
Obok mapy politycznej świata z poprzedniego ćwiczenia kładziemy mapę przedstawiającą
podział świata na Kraje Globalnej Północy i Kraje Globalnego Południa, zamieszczoną pod
adresem:http://pl.wikibooks.org/wiki/Pomocnik_olimpijczyka_-
_Elementy_wiedzy_obywatelskiej_i_ekonomicznej/Globalizacja
Pytamy grupę czym różnią się między sobą kraje zaznaczone kolorem niebieskim i kolorem
czerwonym. Po wysłuchaniu odpowiedzi, informujemy:
Kraje Globalnego Południa – to kraje leżące na południowej półkuli świata (z pewnymi
wyjątkami jak Australia, Nowa Zelandia), w których mieszka większość ludności świata, które są bardziej zróżnicowane pod względem kulturowym, etnicznym, religijnym, językowym, często słabiej rozwinięte ekonomicznie, poziom życia wielu mieszkańców tych krajów jest niski.
Kraje Globalnej Północy – to kraje leżące na północnej półkuli świata, słabiej zaludnione,
które są mniej zróżnicowane pod względem kulturowym, etnicznym, religijnym, językowym,
często bardziej rozwinięte ekonomicznie, poziom życia wielu mieszkańców tych krajów jest
dość wysoki.

6. Co nas łączy – podobieństwa osób żyjących w krajach Globalnego Południa
i Globalnej Północy. Rzeczywistość Krajów Globalnego Południa.

Prezentujemy film African Men. Hollywoood Stereotypes.
http://www.youtube.com/watch?v=qSElmEmEjb4
Zadajemy grupie pytania: Czy zgadzacie się z tym, o czym mówią autorzy filmu?
Czym są stereotypy?
Czy zauważacie podobny problem stereotypów na temat Afryki wokół siebie?
Skąd można czerpać wiedzę o odległych krajach, bez sięgania po stereotypy?

Podsumowujemy ćwiczenie mówiąc, że edukacja globalna ma za zadanie przybliżać
rzeczywistość Krajów Globalnego Południa.

Zaproponuj przyjrzenie się zasadom stworzonym przez polską Fundację „Afryka Inaczej”, w jaki sposób mówić i pisać o Afryce:

1. Afryka nie jest jednym krajem. Na kontynencie afrykańskim funkcjonują 54 państwa, różnią się od siebie, tak jak różne są kraje Europy, np. Szwecja i Bułgaria.
2. Nie należymy do plemion, tylko do wspólnot etnicznych i społeczności.
3. Afryka ma historię, która zaczęła się na długo przed pojawieniem się Europejczyków.
4. Afryka ma swoje współczesne i pozytywne oblicze. Za to, jaka Afryka jest dziś, odpowiadają również europejskie państwa kolonialne i polityka wielkich mocarstw po dekolonizacji Afryki.
5. Pisząc o wojnie i innych tragicznych wydarzeniach, pamiętaj, że nie dotyczą one całego kontynentu, dlatego nie mów i nie pisz: „afrykańska wojna”, „głód w Afryce”.
6. Afryka nie jest skansenem zamkniętym w kapsule czasu.
7. Afryka nie jest jedynym rejonem świata, gdzie żyją osoby z wirusem HIV.
Może zarazić się nim każdy, podobnie jak każdy, bez względu na kolor skóry, może być jego nosicielem.
8. Pisz i mów „Afrykanka” i „Afrykanin”, a nie „Murzynka” i „Murzyn”.
Słowo „Murzyn” nie określa naszego pochodzenia i jest uznawane przez nas za obraźliwe.
9. Nie kieruj się polityczną poprawnością, ale przyzwoitością i szacunkiem wobec tych, o których piszesz.
10. Każdy żart ma swoje granice.

Wspólnie zastanówcie się nad ich znaczenie, przedyskutujcie te, które budzą kontrowersje.

Źródło: Jak mówić i pisać o Afryce, Fundacja Afryka Inaczej, http://afryka.org/batory/poradnik.pdf


7. Zakończenie
Refleksje uczestników. Trener prosi o dokończenie zdania: Edukacja globalna to dla mnie…