Planowana liczba odbiorców: 25 osób - jedna grupa przedszkolna 5-6 lat.
Czas trwania: 50 min (wraz z modułami dodatkowymi 85 min).
Cele ogólne:
• doskonalenie umiejętności myślenia przyczynowo – skutkowego oraz umiejętności wnioskowania i przewidywania następstw i konsekwencji pewnych działań i zjawisk,
• uzmysłowienie dzieciom znaczenia wody dla ludzi, zwierząt i roślin oraz zrozumienie potrzeby jej szanowania,
• uświadomienie, dlaczego należy dbać o czystość wody w rzekach, jeziorach itp.,
• dostrzeganie skutków oraz przyczyn niszczenia przyrody,
• kształtowanie postawy współodpowiedzialności za ochronę środowiska,
• kształtowanie aktywności językowej,
• rozwijanie wrażliwości słuchowej,
• kształtowanie percepcji wzrokowo-ruchowej,
• rozwijanie sprawności manualnych.
Metody:
• aktywizująca (zadań stawianych do wykonania),
• oglądowa (obserwacji i pokazu),
• słowna (rozmowa, instrukcja).
Materiały dydaktyczne:
Kubeczki, mineralna woda do picia, dwie szklanki zapełnione wodą (jedna czysta, druga zanieczyszczona), płyta CD z odgłosami wydawanymi przez wodę (szum morskich fal, rwąca rzeka, padający deszcz, wodospad) i z nagraniami utworów muzycznych („Mamo, tato wolę wodę!”, „Błyskawica grzmot”, „Moja Planeta”- Majka Jeżowska – np. płyta „Zbieram, poszukuję, badam”), zdjęcia przedstawiające źródła zanieczyszczeń wody (śmieci pozostawione na brzegu rzek oraz mórz, oleje, farby, tankowce, fabryki itp.), ilustracje przedstawiające rozwiązania zagadek (morze, rzeka, jezioro, kałuża), tekturowe rybki, kolorowe cekiny, klej, flamastry różnej grubości, niebieski materiał imitujący rzekę, śmieci/odpady.
Opis działań:
Powitanie (5 min)
Powitaj dzieci i zaproś, żeby przywitały się ze sobą. Dzieci spacerują po sali słuchając muzyki (np. utwór „Mamo, tato wolę wodę!”); na przerwę w muzyce witają się:
- nasze rączki, brzuszki, łokcie - machamy do siebie na powitanie,
- witają się nasze uśmiechy.
Działanie badawcze (10 min)
Pokaż dzieciom 2 szklanki wypełnione wodą (jedna czysta, druga zanieczyszczona). Dzieci zwracają szczególną uwagę na zapach oraz barwę wody. Zastanawiają się, której wody chciałyby się napić. Określają, która jest czysta, która brudna.
Zwróć uwagę na to, że nie każda woda nadaje się do picia. Zapytaj, kto potrzebuje wody do picia - nie tylko są to ludzie, ale też rośliny, zwierzęta, grzyby.
Ćwiczenie oparte na el. metody Dennisona (5 min) – moduł dodatkowy
Dzieci otrzymują papierowe kubeczki z wodą. W rytm powolnej muzyki poruszają się w po sali, na sygnał nauczyciela biorą łyk wody. Można wykorzystać muzykę z płyty pt. „Zbieram, poszukuję, badam”.
Ćwiczenie słuchowe połączone z elementami ćwiczeń artykulacyjnych (5 min)
Dzieci słuchają i rozpoznają dźwięki z nagrania (szum morskich fal, rwąca rzeka, padający deszcz, wodospad).
Następnie naśladują odgłosy wydawane przez wodę, np.:
- bul, bul, bul (np. wdmuchiwanie powietrza przez słomkę do wody),
- plusku plusk, plusku plusk (np. skok rybki do wody),
- plum, plum, plum (np. wrzucenie owocu do wody),
- chlupu chlupu, chlupu chlupu (np. skoki w kałuży).
Co dzieci już wiedzą o wodzie w przyrodzie? (5 min)
Zaproś dzieci do odgadnięcia zagadek
1 i odszukania odpowiedniej ilustracji – rozwiązania zagadki - spośród zawieszonych na tablicy tj. morze, rzeka, jezioro, kałuża.
Chora rzeka (10 min)
Zaproś dzieci do wysłuchania wiersza, pt. „Chora rzeka” J. Papuzińskiej
2.
Porozmawiaj z dziećmi:
- Dlaczego rzeka jest chora?
- Dlaczego w rzece było tak pusto?
- Co mogło zaszkodzić rzece?
- Kto przyczynił się do zanieczyszczenia rzeki?(człowiek).
- Kto może "wyleczyć" rzekę z kłopotów? (człowiek).
Następnie przygotuj z dziećmi dekoracje, obrazujące zanieczyszczoną rzekę (na niebieskim materiale przyczepcie różne odpady).
Co czuje rzeka? (10 min)
Poproś dzieci, aby wyobraziły sobie, że są „chorą”, albo „zdrową” rzeką i opowiedziały jak się czują i dlaczego. Porozmawiajcie o tym jakie działania może poczynić człowiek/małe dziecko na co dzień, które będą rzutować na „utrzymywaniu w zdrowiu” naszych rzek?
Zwróć uwagę na zanieczyszczenia: wylewanie farb, olejów, lekarstw, szkodliwość detergentów - mycie samochodów na podwórku wiąże się z zanieczyszczeniami przedostającymi się do wód gruntowych, a wraz z nimi do rzek.
„Błyskawica grzmot” – zabawa ruchowa (5 min)
Wspólnie zaśpiewajcie piosenkę pt. „Błyskawica grzmot”:
Pada deszczyk, pada deszczyk, wieje wieje wiatr (naśladujemy gestem)
Pada deszczyk, pada deszczyk, wieje wieje wiatr
Błyskawica (klaśnięcie) grzmot (tupnięcie nogą), błyskawica grzmot, a po burzy piękna tęcza jest (rysujemy tęczę oburącz z góry na dół)
Błyskawica grzmot, błyskawica grzmot, a po burzy piękna tęcza jest.
Zwróć uwagę na istotę deszczu w przyrodzie. My uciekamy/chowamy się przed nim, ale czy jest nam potrzebny?
- Komu jeszcze jest potrzebny?
- Czy deszcz zawsze jest czysty?
- Czy deszcz może być brudny?
Zaznacz, iż czasem sam deszcz spada czysty jednakże zmywa do rzek wszelkie zanieczyszczenia, które pozostawiają ludzie - w lesie, na brzegu morza, rzek, w górach, w parku.
„Skąd wypływa rzeka?” (10 min) – moduł dodatkowy
Przedstaw źródła wybranych rzek (Odra, Wisła, Nil, Amazonka) i pokaż gdzie kończą swój bieg. Wisła/Odra, które płyną przez całą Polskę i wpadają do Morza Bałtyckiego; Nil, który jest najdłuższą rzeką na świecie i płynie przez wiele krajów, począwszy od Ugandy. Źródła Amazonki znajdują się w Peru w górach Andach na wysokości ponad 5000 m, rzeka wpływa do Atlantyku.
Zadaj dzieciom pytanie: Jeżeli człowiek wrzuci odpady do rzeki, nie sprzątając po sobie to gdzie mogą one dopłynąć? Przedstaw zależności: Jeśli rzeka jest zanieczyszczona, to zaniesie zanieczyszczenia także do morza, zaszkodzi morskim roślinom i zwierzętom.
Podsumowanie: Warunkiem tego, żeby rzeka była czysta jest współpraca mieszkańców wielu krajów/miast.
Zabawa plastyczna - wykonanie "zdrowej rzeki" (20 min) – moduł dodatkowy
Dzieci ozdabiają wcześniej wykonane tekturowe rybki poprzez przyklejanie cekinów oraz metodą wydzieranki
3. Podczas pracy w tle dzieci słyszą piosenkę „Moja Planeta” Majki Jeżowskiej.