SCENARIUSZE

Zasoby naturalne Ziemi

Opis: Scenariusz zajęć dla dzieci w wieku przedszkolnym, których głównym celem jest przedstawienie pojęcia zasoby naturalne, zapoznanie z wybranymi bogactwami Ziemi oraz zrozumienie istoty dzielenia się nimi i idei współpracy różnych państw, posiadających różne zasoby.

Autor/Autorka (autorzy/autorki): Dorota Ratuszna i Karolina Słowińska z Przedszkola nr 108 we Wrocławiu; Redakcja i modyfikacja: Beata Szcześniak-Piwowarska



Planowana liczba odbiorców: 25 osób- jedna grupa przedszkolna, 5-6 latki.

Czas trwania: 40 min (wraz z modułami dodatkowymi – 50 min).

Cele ogólne:
• Dzieci poznają pojęcie zasoby naturalne.
• Dzieci potrafią nazwać i wskazać wybrane zasoby naturalne Ziemi.
• Dzieci rozumieją istotę dzielenia się bogactwami ziemi oraz ideę współpracy różnych państw, posiadających inne zasoby.
• Dzieci wiedzą, że ilość zasobów jest ograniczona i kiedyś bogactwo to się skończy.

Metody:
• podające,
• ekspresyjne,
• ćwiczeniowe,
• aktywizujące.

Materiały:
- 6 zestawów obrazków: słońce, woda, powietrze, gleba, drzewa, sól, węgiel kamienny, gaz ziemny, ropa naftowa, miedź, złoto,
- okrągły tort symbolizujący kulę ziemską,
- plansza z wyjaśnioną symboliką składników tortu (orzechy – złoto; rodzynki- miedź; cząstki czekolady - gaz ziemny; migdały – węgiel kamienny; wiórki kokosowe – sól; suszone śliwki – ropa naftowa),
- ilustracje pokazujące wykorzystanie węgla, miedzi i soli oraz bryłki węgla, soli, kawałki miedzi,
- miedziane druciki, drewniane koraliki,
- mapa świata,
- worek,
- tekst zagadki,
- ilustracje ropy naftowej i złota,
- ilustracje ukazujące wykorzystanie miedzi.

Opis działań:

Wprowadzenie (5 min)

Weź „tajemniczy worek” – w którym ukryta jest bryłka soli. Poproś dzieci, aby dotknęły worka i zgadły, co jest w środku. Jako podpowiedź możesz zadać zagadkę:
„Wydobywa się ją z ziemi, lecz kupuje w sklepie.
Gdy jej dodasz do potrawy, to smakuje lepiej.
W Wieliczce ją wszędzie spotkasz
i w morzu też jest, rozpuszczona.
Nie kwaśna, nie gorzka, nie słodka,
no, jakże nazywa się ona?”

Dzieci, dotykając worka, zgadują, co się w nim kryje.

Zasoby naturalne (10 min)

Podziel dzieci na kilka grup (4– lub 5-osobowe). Każda grupa spośród obrazków przedstawiających zasoby naturalne wybiera jeden i nazywa go. Następnie przedstawiciel grupy umieszcza obrazek na tablicy.
Zwróć uwagę, że zasoby naturalne mogą występować nad ziemią i w ziemi. Zapytaj dzieci, gdzie występują widoczne na tablicy zasoby, a następnie zaproponuj zabawę ruchową: „Co na ziemi, a co w ziemi?”.
Dzieci biegają po sali przy muzyce. Kiedy podajesz nazwę jednego z zasobów, dzieci kucają lub podnoszą ręce do góry, w zależności, czy zasób ten znajduje się pod powierzchnią ziemi, czy na ziemi/nad ziemią.

Podróż w głąb Ziemi (10 min) – moduł dodatkowy

Zaproś dzieci w podróż w głąb Ziemi, w której ukryte są zasoby naturalne. W tym wypadku Ziemią będzie tort (w kształcie kuli ziemskiej). Dzieci otrzymują po kawałku ciasta i odszukują oraz nazywają „zbiory”: bakalie, czekoladę itp. Tort jest tak upieczony, że „zasoby” są rozłożone w nim nierównomiernie.

Symbolika składników ciasta, widoczna na planszy, jest następująca:
orzechy – złoto,
rodzynki – miedź,
cząstki czekolady - gaz ziemny,
migdały – węgiel kamienny,
wiórki kokosowe – sól,
suszone śliwki – ropa naftowa.
Dzieci częstują się tortem, uważnie obserwując, jakie mają w swojej porcji dodatki. Sprawdzają (z planszą), symbolikę tych dodatków.

Zasoby naturalne w Polsce (15 min)

Zapytaj dzieci, czy wiedzą, jakie zasoby naturalne znajdują się w Polsce.
Pokaż próbki surowców lub rysunki: węgla kamiennego, miedzi i soli, a na mapie świata miejsca, w których można te bogactwa znaleźć, zarówno w Polsce, jak i zagranicą (miedź: Chile, Peru; Zambia; węgiel kamienny: wschód USA, wschód Chin, sól kamienna: Chiny, USA, Niemcy).

Podaj przykład wykorzystania miedzi w życiu codziennym - możesz użyć ilustracji. Następnie pomóż dzieciom wykonać ozdoby z miedzianego drutu i drewnianych koralików.
Dzieci oglądają i dotykają węgiel, miedź i sól, następnie wykonują ozdoby.

Podsumowanie (10 min)

Opowiedz dzieciom, z jakich zasobów innych krajów korzysta Polska:
- ropa naftowa – z niej produkuje się benzynę, potrzebną do jazdy samochodem,
- gaz ziemny – sprawia, że w domach nawet zimą jest ciepło, potrzebny jest też do gotowania żywności,
- złoto - używane jest do produkcji monet i ozdób;

Pokaż na mapie świata, skąd pochodzą omawiane bogactwa (ropa naftowa: Arabia Saudyjska, USA, Rosja, Chiny, Irak; gaz ziemny: Rosja, Iran, Arabia Saudyjska, złoto: Australia, Peru, RPA).

Zakończ stwierdzeniem, że planeta Ziemia bogata jest także w wiele innych skarbów i obiecaj opowiedzieć o tym podczas kolejnych zajęć.