SCENARIUSZE

Sercem patrzę na świat

Opis: Scenariusz zajęć dla dzieci w wieku przedszkolnym, których głównym celem jest uczenie rozpoznawania uczuć i wrażliwości na emocje innych ludzi.

Autor/Autorka (autorzy/autorki): Małgorzata Trzebińska-Jaskot, Paulina Kobylańska (Przedszkole nr 25 we Wrocławiu); Uzupełnienia: Aneta Cruz-Kąciak



Planowana liczba odbiorców: 25 osób (jedna grupa przedszkolna), dzieci w wieku 4–5 lat.

Czas trwania: 60 min.

Cele ogólne:
– Budowanie w grupie zaufania i poczucia bezpieczeństwa.
– Uczenie dzieci, jak rozpoznawać swoje uczucia.
– Uczenie dzieci wrażliwości na emocje innych.
– Uwrażliwienie na potrzeby innych ludzi (miłość, przyjaźń, pokój).
– Kształtowanie postawy szacunku, empatii, miłości i życzliwości wobec innych.
– Uczenie pokojowego rozwiązywania konfliktów – wprowadzenie do edukacji pokojowej.

Metody:
– podające,
– problemowe,
– ekspresyjne,
– aktywizujące.

Potrzebne materiały: kłębek wełny, szkatułka z pluszowym sercem, zdjęcia dzieci wyrażające różne emocje, zdjęcia uśmiechniętych dzieci z różnych stron świata, bębenek, mapa świata, zdjęcia/rysunki zwierząt.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie
Czas trwania: 5 min.
Cele edukacyjne: Wprowadzenie do tematu, skupienie uwagi, wprowadzenie radosnej atmosfery zabawy, budowanie poczucia przynależności do grupy.

Osoba prowadząca wita wszystkich uczestników zabawą „Pajęczynka” (tworzenie pajęczyny przyjaźni przy użyciu wełny): rzuca kłębek do dziecka, które chwyta nici, zawija koniec włóczki na palec i rzuca następnej osobie, mówiąc coś miłego, np.: „Lubię się z Tobą bawić”.

Potrzebne materiały: kłębek wełny.

2. Tajemniczy kufer
Czas trwania: 10 min.
Cele edukacyjne: Wprowadzenie do tematu, zaciekawienie dzieci, zwrócenie uwagi na wartości ważne w życiu: miłość, przyjaźń, pokój, bezpieczeństwo.

Nauczyciel/-ka informuje, że w sali jest drogocenny skarb schowany w szkatułce.
Zadaje dzieciom pytania:
– Czego każdy człowiek na świecie potrzebuje?
– Co sprawia, że na świecie ludziom żyje się dobrze, jest im miło i przyjemnie?

Nauczyciel/-ka otwiera kuferek, w którym znajduje się pluszowe serce – symbol uczuć, miłości i przyjaźni.
Zadaje dzieciom pytania:
– Czy ważne jest, aby wszyscy byli dla siebie dobrzy?
– Czy to ważne, aby ludzie czuli się kochani?
Mówi także, że miłość, przyjaźń i dobro to ogromne wartości dla ludzi na całym świecie.

Dzieci, siedząc w kole, podają sobie serce. Robią to delikatnie i ostrożnie – jest ono symbolem miłości i życzliwości dla kolegów i koleżanek z grupy.

Ciekawostka: w Chinach miejscem symbolizującym siedlisko uczuć nie jest serce, ale brzuch.

Materiały: szkatułka, pluszowe serce.

3. Podajmy sobie ręce
Czas trwania: 5 min.

Nauczyciel/-ka zachęca dzieci do udziału w zabawie w rytm piosenki „Podajmy sobie ręce” 1.
Dzieci śpiewają zwrotki stojąc w kole. W czasie refrenu dobierają się w pary i tańczą w małych kołach.

Materiały: nagranie piosenki „Podajmy sobie ręce”.

4. Rozmowa o uczuciach
Czas trwania: 15 min.
Cele edukacyjne: Rozpoznawanie i nazywanie uczuć. Uczenie empatii. Kształtowanie postawy szacunku, miłości i życzliwości wobec innych ludzi.

Osoba prowadząca zaprasza dzieci do udziału w rozmowie o tym, jakie uczucia odczuwamy i jak je okazujemy.

Na dywanie rozłożone są zdjęcia dzieci o różnych wyrazach twarzy. Nauczyciel/-ka prosi dzieci o nazwanie emocji podstawowych: strach, radość, smutek, zdziwienie, gniew. Dzieci siedzą w kole, wspólnie nazywają emocje odczytane z mimiki dzieci na zdjęciach.

Następnie nauczyciel/-ka rozmawia z dziećmi na temat tego, kiedy czują się radosne, smutne, złe, rozgniewane oraz porusza temat radzenia sobie z emocjami.
Dzieci pokazują ruchem, mimiką i gestem różne emocje: smutek, radość, upór, gniew, zdziwienie.
Nauczyciel/-ka mówi, jak ważne jest, by umieć rozpoznawać uczucia i emocje innych oraz móc na nie reagować.

Osoba prowadząca podkreśla, że dzieci także mogą pomagać innym w przeżywaniu emocji: rozweselać, przytulać i wspierać. Zwraca także uwagę na to, że nie ma złych emocji – wszystkie są równie ważne i potrzebne, z niektórymi jednak ludzie radzą sobie lepiej, z innymi gorzej.
Przedszkolaki opisują, w jaki sposób odczuwają określone emocje. Dowiadują się, że w taki sam sposób mogą czuć się inne osoby na całym świecie.

Nauczyciel/-ka rozdaje uczestnikom zdjęcia dzieci z różnych stron świata. Osoby na fotografiach są radosne i uśmiechnięte.
Pyta dzieci:
– Czy wszyscy mają prawo czuć się radośnie i szczęśliwie?
– Co ludzi uszczęśliwia?

Materiały: zdjęcia dzieci wyrażających różne emocje, zdjęcia uśmiechniętych dzieci z różnych stron świata 2.

Wskazówka: przed wyborem fotografii dzieci (np. z gazet, czasopism czy z Internetu) warto zapoznać się z poradnikiem „Jak mówić o większości świata”, który zawiera kodeks w sprawie obrazów i wiadomości z krajów globalnego Południa 3.

5. Magiczny bęben
Czas trwania: 10 min.
Cele edukacyjne: Odgrywanie ról, nauka okazywania emocji ciałem. Nauka korzystania z mapy, poznawanie nazw kontynentów i krajów, poszerzanie wiedzy na temat fauny.

Zabawa ruchowa: dzieci poruszają się w rytm wygrywany na bębnie i zastygają bez ruchu, gdy instrument milknie.

Wraz z trwaniem zabawy bęben zyskuje nowe moce – nauczyciel/-ka wydaje dodatkowe polecenia:
– Bądź miłym kangurkiem!
– Bądź złym lwem!
– Zagraj zmęczonego słonia!
– Udawaj wesołą małpkę!
– Bądź sennym misiem pandą!
– Zagraj zdziwionego pingwina!
– Udawaj smutnego szopa pracza!
– Bądź groźnym niedźwiedziem grizzly!
– Zagraj wystraszoną papugę!
Dzieci poruszają się w rytm dźwięków bębna i naśladują zwierzęta.

Po skończonej zabawie nauczyciel/-ka wiesza na mapie świata ilustracje wymienionych zwierząt i prosi dzieci, by podały nazwy kontynentów lub krajów, w których one żyją.

Materiały: bębenek, mapa świata, obrazki zwierząt.

6. Działania twórcze
Czas trwania: 15 min.
Cele edukacyjne: Rozwój manualny oraz ruchowy (motoryka mała). Podsumowanie zajęć.

Dzieci otrzymują kartony z konturami serc. Wycinają je i ozdabiają w dowolny sposób.

Na zakończenie zajęć nauczyciel/-ka zachęca dzieci do okazywania życzliwości i miłości innym.

Materiały: kolorowe gazety, taśma klejąca, arkusze tektury z naszkicowanymi konturami serca, kredki, papier kolorowy, klej itp.


1: Załącznik nr 1.

2: np. z książki E. Dzikowskiej pt. „Uśmiech świata”, wyd. Rosikon Press 2006.

3: Poradnik jest dostępny pod adresem: http://igo.org.pl/jak-mowic-o-wiekszosci-swiata-jak-rzetelnie-informowac-o-krajach-globalnego-poludnia/.