Płyną statki z bananami, czyli food miles

Słowniczek pojęć:

Atmosfera ziemska – „powłoka gazowa otaczająca Ziemię, składająca się z mieszaniny gazów zwanych powietrzem. Składnikiem atmosfery ziemskiej, którego zawartość ulega zmianie, jest para wodna. Do domieszek atmosfery ziemskiej należą m.in.: pyły pochodzenia organicznego (bakterie, pyłki roślinne, spory grzybów) i nieorganiczne (sadza, popiół, cząstki soli morskiej, gazy spalinowe) oraz jony. Skład atmosfery ziemskiej do wysokości kilkudziesięciu kilometrów prawie nie ulega zmianie, maleje tylko jej gęstość. Atmosfera ziemska nie ma wyraźnie zaznaczonej granicy, przechodząc stopniowo w przestrzeń międzyplanetarną” .

Emisja gazów – to wprowadzanie gazów „bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi” .

Gazy cieplarniane – gazowe składniki atmosfery zarówno pochodzenia naturalnego, jak i związane z działalnością człowieka. Wywołują podwyższenie temperatury na powierzchni Zie- mi. Do gazów cieplarnianych zalicza się m.in. dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu, fluoro- pochodne węglowodorów, perfluoropochodne związki węgla, sześciofluorek siarki .

Globalne ocieplenie – polega na wzroście średnich temperatur ziemskiej atmosfery i oceanów (wzrost stężenia CO2 w atmosferze wpływa na ilość dwutlenku węgla w wodach oceanu). Na skutek rosnącej temperatury globalnej następuje wzrost poziomu morza, zachodzą także ekstremalne zjawiska pogodowe. Ponadto zmieniają się obszary upraw oraz ich jakość. Następuje regresja (cofanie się) lodowców oraz obserwowane jest wymieranie gatunków organizmów żywych .

Food miles – (w języku polskim: żywnościokilometry) to odległość, jaką pokonują produkty żywnościowe z miejsca uprawy na sklepowe półki .

Miejsce uprawy – przestrzeń, na której uprawia się rośliny. „Jest to cykl zabiegów od zasiewu lub zasadzenia rośliny do momentu zbioru” .

Miejsce pochodzenia – przestrzeń, z której wywodzi się człowiek, lub na której ma swoje źródło określone zjawisko, proces, rzecz .

Monokultura – system rolniczy polegający na długotrwałym uprawianiu na tym samym obszarze jednego gatunku roślin. Stosowanie monokultur może być podyktowane względami przyrodniczymi lub ekonomicznymi (obszary strefy klimatu ciepłego korzystne dla opłacalnych upraw (głównie na eksport)). Monokultury prowadzą do wielu niekorzystnych następstw, jak na przykład zubożenie gleby w składniki po- karmowe, liczne występowanie chorób i szkodników, pogorszenie właściwości fizykochemicznych gleb .

Plantacja – „duży obszar ziemi zajęty pod wieloletnią uprawę roślin jednego gatunku” .

Produkt lokalny – to wyrób (lub usługa), wytwarzany z surowców lokalnie dostępnych. W odniesieniu do owoców i warzyw to owoce i warzywa uprawiane na danym terenie, które są charakterystyczne dla danego klimatu .

Produkt importowany – produkt lub produkt w opakowaniu, który został przywieziony z terytorium innego państwa w celu sprowadzenia go na terytorium kraju .

Transport – zespół czynności związanych z przemieszczaniem osób i dóbr materialnych przy zachowaniu odpowiednich środków. Transport dotyczy zarówno samego przemieszczania z miejsca na miejsce, jak i wszelkiego rodzaju czynności niezbędnych do realizacji tego celu (czynności ładunkowe: załadunek, wyładunek, przeładunek oraz czynności manipulacyjne: opłaty) .

Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego – „zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego, stan środowiska wynikający z wprowadzenia do powietrza, wody lub gruntu albo nagromadzenia na powierzchni ziemi substancji stałych, ciekłych lub gazowych albo energii w takich ilościach lub w takim składzie, że może to ujemnie wpływać na zdrowie człowieka, przyrodę ożywioną, klimat, glebę, wodę lub powodować inne niekorzystne zmiany, np. korozję materiałów. Za- nieczyszczenie środowiska przyrodniczego może być spowodowane przez źródła naturalne (np. wulkany) lub antropogeniczne (tj. sztuczne, będące wynikiem działalności człowieka); następu- je ono w wyniku niezamierzonej, lecz systematycznej działalności człowieka (antropopresji), po- legającej na ciągłej emisji czynników degradujących środowisko, lub też jest następstwem awarii będącej przyczyną nagłego uwolnienia zanieczyszczeń do: atmosfery (…), wód (…) albo gruntu” .