SCENARIUSZE

Globalizacja a dostęp do leków na świecie

Opis: Scenariusz dotyczący wpływu globalizacji na rynek farmaceutyczny. Podczas lekcji uczniowie i uczennice zastanowią się, w jakim stopniu współczesny rynek farmaceutyczny podlega procesowi globalizacji i sformułują własną definicję globalizacji. Zapoznając się z różnymi stanowiskami, młodzież dowie się, czym są leki generyczne i jakie mają znaczenie we współczesnym świecie. Część publikacji "W świat z klasą".

Autor/Autorka (autorzy/autorki): Karolina Kryściak

Wydawca:


Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej


Zagadnienia:
• Zdrowie
• Globalny rynek i handel międzynarodowy

Pytanie kluczowe:
• Jakie znaczenie we współczesnym świecie, w tym dla globalnego Południa i globalnej Północy, mają leki generyczne?

Cele zajęć:
• Sformułujesz definicję globalizacji i odniesiesz ją do procesów zachodzących na rynku farmaceutycznym.
• Dowiesz się, czym są leki generyczne oraz jakie są przyczyny i skutki powstania tych leków.
• Wyjaśnisz znaczenie leków generycznych we współczesnym świecie.

Metody:
• Praca z tekstem
• Prezentowanie stanowisk
• Dyskusja tak/nie

Formy pracy:
• Praca grupowa

Środki dydaktyczne i materiały:
• Załącznik 1

Przebieg zajęć:
1. Zapytaj młodzież, czy spotkała się z pojęciem leków generycznych, a jeśli tak, to poproś o wyjaśnienie tego pojęcia. Jeśli młodzież nie będzie go znała, wspomnij, że leki generyczne to zamienniki leków oryginalnych i przybliż więcej informacji na ten temat, zwracając także uwagę na pojęcie ochrony patentowej. Zapytaj, czy uczniowie i uczennice wiedzą, jakie znaczenie we współczesnym świecie mają te leki i wyjaśnij, że podczas lekcji będą się wspólnie nad tym zastanawiać.

Lek generyczny (inaczej generyk) jest to lek będący zamiennikiem leku oryginalnego, zawierający tę samą substancję czynną i dużo od niego tańszy, ponieważ jest wprowadzany na rynek dopiero po wygaśnięciu patentu na lek oryginalny. Leki generyczne, które mają zastąpić leki oryginalne (posiadające patent), muszą spełniać kilka warunków: posiadać ten sam skład, zawierać tę samą ilość substancji czynnej, mieć taką samą drogę podawania oraz być odpowiednio oznakowane. Leki te mogą zawierać inne substancje pomocnicze, ale nie mogą one zmieniać właściwości leku i wpływać na jego skuteczność. Przed wprowadzeniem na rynek leku generycznego poddaje się go badaniom, sprawdzając jego skuteczność, podobieństwo do leku oryginalnego oraz biorównoważność, czyli przyswajanie leku przez organizm. Ważne jest, żeby nie mylić leków generycznych z lekami podrabianymi (leki podrabiane to substancje, których właściwości lecznicze są inne, często słabsze, lub substancje, które w ogóle nie leczą).

2. Podziel uczniow i uczennice na 6 grup i każdej rozdaj po jednej karcie prezentującej stanowisko danej osoby (załącznik nr 1; karty A-F) oraz po jednej kartce formatu A4. Powiedz, żeby młodzież wyobraziła sobie, że pewna organizacja zorganizowała debatę na temat znaczenia leków generycznych we współczesnym świecie i zaprosiła przedstawicieli i przedstawicielki rożnych środowisk, aby zaprezentowali swoje stanowiska w tej sprawie. Grupy mają zapoznać się z tekstem, wypisać na kartce najważniejsze argumenty, zaznaczając, które z nich to fakty, a które opinie, omówić sposób zaprezentowania stanowiska i wybrać osobę, która przedstawi je na forum.

3. Zaproś młodzież do prezentacji. Kolejność przedstawiania stanowisk jest dowolna; każdy ma maksymalnie 2 minuty. Poproś, aby pozostałe osoby postarały się zapamiętać jak najwięcej przytaczanych w wystąpieniach argumentów i informacji, ponieważ będą one potrzebne do dalszej dyskusji.

4. W oparciu o zaprezentowane wcześniej stanowiska przeprowadź w klasie dyskusję tak/nie wokół trzech stwierdzeń:
• Leki generyczne powinny zostać zakazane, ponieważ ich upowszechnienie prowadzi do zmniejszenia środków finansowych na badania i przez to hamuje postęp w medycynie.
• Wszystkie patenty na leki powinny zostać zniesione, ponieważ wiedza to dobro całej ludzkości.
• Produkcja leków generycznych powinna być wspierana przez państwa, ponieważ zwiększają one
dostęp ubogich ludzi do leczenia.
Poproś, aby młodzież odwoływała się do argumentów przedstawionych wcześniej przez przedstawicieli i przedstawicielki grup.

5. Na zakończenie poproś uczniów i uczennice, aby zastanowili się, na czym polega i w jaki sposób przejawia się globalizacja na rynku farmaceutycznym, o którym wcześniej dyskutowali. Zachęć, aby w ramach podsumowania młodzież wypracowała w parach i zapisała własną definicję globalizacji, zastanawiając się nad jej znaczeniem dla relacji między krajami globalnej Północy i globalnego Południa. Poproś kilka osob o odczytanie definicji. Skoryguj ewentualne nieścisłości i wyjaśnij znaczenie współzależności politycznych, gospodarczych i społeczno-kulturowych, jakie zachodzą
we współczesnym świecie.

Globalizacja to proces polegający m.in. na zwiększeniu obrotów handlu międzynarodowego, nasileniu przepływu kapitału, ludzi i technologii oraz zacieraniu różnic kulturowych. (Słownik języka polskiego PWN)

Praca domowa:
1. Udziel pisemnej odpowiedzi na pytanie kluczowe: Jakie znaczenie we współczesnym świecie, w tym dla globalnego Południa i globalnej Północy, mają leki generyczne?

Podsumowanie
Źródła:
„Globalny rynek a globalne zdrowie” w: Świat na wyciągnięcie ręki, CEO 2011: http://www.ceo.org.pl/globalna
„Rynek lekow generycznych” w: Pigułka, wrzesień 2007: http://212.85.101.126/images/pigulka/23_pl.pdf
„Wielkie firmy farmakologiczne inwestują w Chinach”, PAP: http://biznes.onet.pl/wielkie-firmy-farmakologiczne-inwestuja-w-chinach,18512,5522041,news-detal
Robert Stefanicki, „Ulga biedniejszych pacjentow. Indyjski sąd obronił leki generyczne”: http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,13663434,Ulga%20biedniejszych%20_%20pacjentow_Indyjski_sad_obronil.html
„Rynek lekow generycznych w Polsce”: http://www.nazdrowie.pl/artykul/rynek-lekow-generycznych-w-polsce

Załączniki:
Załącznik nr 1 – Karta pracy: Karty z rolami dla młodzieży