Zagadnienia:
- Migracje
- Różnorodność i stosunki międzykulturowe
Pytanie kluczowe:
- Jak żyło się w wielonarodowej Polsce?
Cele zajęć:
- Dowiesz się, jak na tle innych krajów europejskich prezentowało się nastawienie mieszkańców i mieszkanek XVI-wiecznej Polski wobec wyznań powstałych w wyniku reformacji.
- Poznasz dokument zwany Konfederacją Warszawską.
- Zastanowisz się, z czego wynikała tolerancyjna postawa ówczesnych Polaków i Polek.
- Wymienisz różne narodowości i religie mieszkańców/mieszkanek ówczesnej Polski.
- Zastanowisz się, co wniosły w kulturę i cywilizację Polski inne narody.
Metody:
- Burza pomysłów
- Gra dydaktyczna: puzzle
- Analiza tekstu
- Dyskusja
- Elementy pogadanki
Formy pracy:
- Praca w grupach
- Praca zbiorowa jednolita
- Praca zbiorowa indywidualna
Środki dydaktyczne i materiały:
- Załączniki
Przebieg zajęć:
1. Odczytaj na głos (lub poproś o to ochotnika lub ochotniczkę) fragment dokumentu Konfederacji Warszawskiej (załącznik nr 1). Wyjaśnij uczniom i uczennicom znaczenie tego dokumentu. Możesz posłużyć się cytatem:
„Gdyby nie konfederacja warszawska, już dawno zapłonęłyby w Polsce takie stosy jak we Francji dla Francuzów, a w Belgii dla Belgów”.
Urlyk Schober w roku 1596 (cyt. za J. Tazbir, Polska bez stosów)
2. Zapytaj uczniów i uczennice, z czego ich zdaniem wynikała tolerancyjna postawa Polaków i Polek w XVI wieku? Wyjaśnij, że za chwilę zrobicie ćwiczenie, które pomoże im poznać źródła tej tolerancyjnej postawy. Podziel klasę na pięć grup i każdej z nich rozdaj karty pracy: porozcinane Puzzle wiedzy (załącznik nr 2) i poproś o właściwe ich ułożenie. Gdy grupy
skończą pracę, odczytajcie materiał na głos.
3. Podsumuj ćwiczenie. Wyjaśnij, że Polska była krajem wielokulturowym na długo przed reformacją. Pojawienie się kolejnych wyznań i przedstawicieli/ek innych narodów po reformacji nie było w związku z tym niczym nowym i nieznanym. Z tego faktu właśnie wynikała polska tolerancja. Podkreśl, że Polska stawała się atrakcyjnym miejscem do zamieszkania dla wielu ludzi prześladowanych ze względu na ich religię.
4. Zapytaj uczniów i uczennice, z jakich krajów mogli napływać ludzie na skutek prześladowań religijnych po reformacji. Odpowiedzi zapisz na tablicy.
5. Rozdaj grupom karty pracy zawierające opisy Olendrów, Braci czeskich oraz Szkotów (załącznik nr 3) i poproś o ich przeczytanie. Na tablicy narysuj poniższą tabelę. Poproś, aby młodzież przepisała ją do swoich zeszytów, a następnie ją uzupełniła.
6. Zaproś grupy do zaprezentowania na forum wyników swojej pracy. Wspólnie ją podsumujcie i odpowiedzcie na pytanie kluczowe: Jak żyło się w wielonarodowej Polsce?
7. Zaprezentuj młodzieży znak „coexist” – „współegzystencja” (załącznik nr 4; możesz też znaleźć go w Internecie) i wyjaśnij genezę jego powstania. Zachęć młodzież do rozszyfrowania poszczególnych symboli odnoszących się do różnych wyznań. W ramach pracy dodatkowej możesz poprosić, żeby młodzież rozszyfrowała znaczenie poszczególnych symboli na kolejnym
znaku „coexist”, nieco zmodyfikowanym w stosunku do pierwszego.
Praca domowa:
1. Wykonaj plakat, który będzie stanowił ilustrację do odpowiedzi na pytanie: Jakie korzyści dla kraju może mieć otwarta i tolerancyjna polityka wobec przedstawicieli/ek innych kultur?
Podsumowanie
Załączniki:
Załącznik nr 1 – Tekst źródłowy: Fragment Konfederacji Warszawskiej
Załącznik nr 2 – Karta pracy: Puzzle wiedzy
Załącznik nr 3 – Materiał pomocniczy: Olendrzy, Bracia czescy, Szkoci
Załącznik nr 4 – Materiał pomocniczy: Znak współegzystencji „Coexist”