SCENARIUSZE

Czy twój telefon może stać się bronią? Can your phone turn into a gun?

Opis: Scenariusz poświęcony problemowi odpowiedzialnej konsumpcji i nierówności w dostępie do zasobów między globalnym Południem a globalną Północą. Lekcja pokazuje uczniom niektóre konsekwencje wynikające z przeniesienia produkcji elektroniki do krajów globalnego Południa. Ćwicząc czytanie ze zrozumieniem i konstruowanie wypowiedzi, młodzież dowiaduje się, w jaki sposób nasza decyzja o zakupie telefonu czy komputera wpływa na życie ludzi z krajów globalnego Południa.

Autor/Autorka (autorzy/autorki): Bogumił Filipiuk



Zagadnienia:
• Konsumpcja i produkcja
• Zasoby naturalne
• Władza polityczna, demokracja i prawa człowieka

Czas trwania:
45 minut

Pytanie kluczowe:
Co każdy i każda z nas może zrobić, aby sprawić, żeby produkcja telefonów komórkowych stała się bardziej etyczna?

Cele zajęć:
• Zrozumiesz, w jaki sposób twoje decyzje wpływają na życie osób z Demokratycznej Republiki Kongo.
• Dowiesz się, co to są minerały konfliktowe.
• Wymienisz sposoby walki z nierównościami społecznymi.

Zagadnienia językowe:
• Czytanie ze zrozumieniem
• Konstruowanie wypowiedzi

Metody:
• Praca z tekstem
• Dyskusja

Formy pracy:
• Praca indywidualna
• Praca w grupach

Środki dydaktyczne i materiały:
• Załączniki
• Kartki z napisami „Yes” i „No”

Słownictwo:
• laws – prawa
• minerals – minerały
• to introduce – wprowadzić
• to earn – zarabiać
• peacekeeping force – siły pokojowe
• to mine – kopać
• to release – wytwarzać
• to protect – chronić
• to prevent – zapobiegać
• electronic device – urządzenie elektroniczne
• toxins – toksyny
• to contain – zawierać

Przebieg zajęć:
1. Poproś uczniów i uczennice, aby wyjęli swoje telefony komórkowe i powiedzieli, z czego się składają. Zapytaj, czy są w stanie wskazać, z jakich materiałów zostały wykonane i z jakich krajów mogą one pochodzić. Zadaj w końcu pytanie, czy ich telefon może stać się w jakiś sposób bronią? Następnie zapytaj, czy znają nazwy takie jak: tin (cyna), tantalum (tantal), tungsten (wolfram), gold (złoto). Zapisz nazwy tych minerałów na tablicy i poinformuj uczniów i uczennice, że na dzisiejszej lekcji rozmawiać będziecie o tym, jak ich decyzja o kupnie sprzętu elektronicznego może wpłynąć na sytuację w innych częściach świata.

Temat odpowiedzialnej konsumpcji jest w szkołach popularny, ale też stanowi wyzwanie. Ważne jest to, żeby zajęcia dotyczące tego zagadnienia dawały młodzieży poczucie wpływu na sytuację, o której się dowiadują. W przeciwnym razie uczniowie i uczennice mogą czuć się obwiniani i bezsilni, a w rezultacie zniechęceni.

Ten scenariusz powinien być realizowany jako spójna całość. Zaczyna się od indywidualnego doświadczenia, przechodzi w dyskusję dotyczącą indywidualnych poglądów, a kończy się przykładem działania na rzecz zmiany. Jest bardzo istotne, aby zrealizować wszystkie elementy scenariusza, w którym odniesienie do działania stanowi zachętę do pytania w sklepach ze sprzętem elektronicznym o warunki jego produkcji.

Obecnie (2014 rok) na rynku międzynarodowym jest tylko jedna firma, która za cel stawia sobie produkcję telefonów komórkowych z etycznie pozyskiwanych materiałów, ale jej produkty są niedostępne na rynku polskim. W związku z tym jednym z możliwych działań w tej sytuacji jest wywieranie presji na producentów i dystrybutorów sprzętu poprzez pytanie w sklepach o warunki jego powstawania.

2. Poproś uczniów i uczennice o wypełnienie ćwiczenia dotyczącego faktów o wydobyciu minerałów i ich przetwarzaniu (załącznik nr 1). Po wykonaniu zadania wspólnie odpowiedzcie na pytania do tekstu.

3. Poinformuj młodzież, że będzie uczestniczyła w dyskusji. W tym celu rozdaj karty pracy z przydatnymi wyrażeniami (załącznik nr 2). Poproś, aby swoją opinię na dany temat wyrazili stając bliżej końca sali symbolizującego odpowiedź „Yes” lub tego symbolizującego odpowiedź „No”.
Po odczytaniu każdego zdania (załącznik nr 3) daj uczniom i uczennicom chwilę na zajęcie miejsca reprezentującego ich opinię, a nastepnie poproś, aby chętni wyjaśnili dlaczego zgadzają się lub nie. Pozwól, aby uczniowie i uczennice zmieniali swoje pozycje, jeżeli w czasie dyskusji zmienią zdanie. Po zakończeniu dyskusji zadaj pytanie: What can each of us do to influence the production of mobile phones to become more ethical? Na tym etapie lekcji pada odpowiedź na pytanie kluczowe.

4. Poproś uczniów i uczennice, aby w parach przygotowali dialogi z wykorzystaniem sformułowań zawartych w Załączniku nr 3 oraz informacji z Załącznika nr 1.

5. Poproś uczniów i uczennice, aby na kartkach dokończyli zdanie: I was surprised to learn today that ….

Praca domowa:
1. Zorganizuj dla znajomych projekcję filmu „The Story of Electronics” i opowiedz im o tym, czego dowiedziałaś/eś się na dzisiejszej lekcji.
Link do filmu „The Story of Electronics”: http://storyofstuff.org/movies/story-of-electronics/

Podsumowanie
Załączniki:
Załącznik nr 1 - Exercise: Facts about conflict minerals
Załącznik nr 2 - Useful phrases – expressing your opinion
Załącznik nr 3 - Statements for discussion about conditions of production
of popular electronic items
Załacznik nr 4 - Exercise: Buying a new phone - a dialogue