Cele lekcji:
- Na lekcji uczeń/uczennica dowie się jakie były dzieje Półwyspu Krymskiego w różnych okresach historycznych.
- Po lekcji uczeń/uczennica zrozumie, że historia niektórych terytoriów jest złożona i często jednoznaczna odpowiedź na pytanie: do kogo powinno należeć dane terytorium, nie jest prosta.
- Podczas lekcji uczeń/uczennica wyrobi sobie własne zdanie na temat aneksji Krymu przez Federację Rosyjską.
Pytanie kluczowe: Do kogo powinien należeć Krym?
Metody i formy pracy: praca w małych grupach + prezentacja pracy w formie plakatów, głosowanie
Materiały dydaktyczne:
- mapa ścienna Europy (albo plansza edukacyjna FED),
- papier flipchartowy (10 sztuk – po 2 na grupę, jakby uczniowie w trakcie pracy zmienili koncepcję),
- kolorowe markery (min. 3 kolory na grupę),
I. Tydzień a minimum 3 dni przed planowaną lekcją (na ten etap potrzebujesz ok. 15-20 minut):
Zapowiedz uczniom/uczennicom, że na kolejnej lekcji będziecie uczyć się o historii Półwyspu Krymskiego i wspólnie zastanawiać się do kogo powinien należeć Półwysep. Przygotujecie się do tej lekcji wykonując niewielki projekt edukacyjny. Podziel osoby uczestniczące na 5 grup, prosząc uczniów i uczennice, aby odliczyli po krymskotatarsku do pięciu. Najpierw wspólnie przećwiczcie odliczanie w tym języku:
bir,
eki,
ucz,
dort,
besz. Potem odliczcie. Jeśli któraś z grup okaże się liczniejsza wtedy daj im do opracowania ostatni etap historii Półwyspu. Poproś, aby osoby, które wypowiedziały tę samą liczbę zebrały się wspólnie w jednym miejscu w klasie. Powtórz, że w tych grupach będą wspólnie wykonywać zadanie, do którego instrukcję zaraz otrzymają. Zapowiedz, że zadaniem każdej z grup jest wykonanie plakatu, który będzie przedstawiał Półwysep Krymski w zadanym przez nauczyciela okresie historycznym. Plakat powinien nie tylko odpowiadać na pytanie do kogo (jakiego państwa, księstwa, królestwa, imperium) należał Półwysep, ale także kto go zamieszkiwał, jakimi językami się posługiwano, jaki był język urzędowy, jaką religię wyznawała ludność Krymu, czym się zajmowała. Gotowy plakat grupa powinna przynieść na wyznaczoną lekcję na ten temat. Teraz grupy mają 10 minut, aby podzielić się pracą - kto będzie korzystał z jakiego źródła wiedzy i nad czym będzie pracował, kto pójdzie do biblioteki, kto zajrzy do internetu. Rozdaj grupom instrukcje (w materiałach pomocniczych znajdziesz
instrukcje do wydrukowania i rozdania grupom).
Jest to element tzw. nauczania wyprzedzającego.
II. Przebieg lekcji:
1. Po czynnościach organizacyjnych sprawdź, czy wszystkie grupy przyniosły na lekcje gotowe plakaty. Podaj cele lekcji i pytanie kluczowe. Sprawdź, czy klasa na pewno je rozumie (metoda kciuka). (3 min)
2. Powiedz osobom uczestniczącym, że zaraz grupy będą kolejno prezentowały swoje plakaty. Wcześniej jednak umieścimy okresy historyczne, nad którymi pracowały grupy, na osi czasu. Narysuj na tablicy oś czasu. Na jej początku zaznacz VII wiek p.n.e., na końcu osi rok 2017. Poproś, aby przedstawiciele grup podeszli do osi czasu i zaznaczyli na niej okres, nad którym pracowali. (3 min)
3. Prezentacja plakatów. Zapowiedz każdej z grup, że na prezentację swojego plakatu ma 5 minut. Pilnuj czasu prezentacji każdej z grup. Kierując się chronologią kolejno zaproś grupy do zaprezentowania swoich plakatów. Prezentację każdej z grup nagródź brawami i sprawdzającym pytaniem do pozostałych osób uczestniczących do kogo należał Krym w danym okresie historycznym. Odpowiedzi zapisuj na tablicy w odpowiednim miejscu na osi czasu. (25 min)
4. Po prezentacji wszystkich plakatów jeszcze raz podziękuj uczniom i uczennicom za wykonaną pracę i poproś, aby teraz każdy indywidualnie zastanowił się do kogo powinien należeć Półwysep Krymski. Zaproś pierwszą osobę do zabrania głosu, a następnie:
- zapytaj kto uważa tak samo jak pierwsza osoba,
- zapytaj dlaczego tak uważa,
- poproś kolejne osoby o zgłaszanie się poprzez podniesienie ręki,
- poproś o podanie argumentów do każdej z opinii,
- zapytaj czy ktoś jeszcze ma inne zdanie i kolejne argumenty – aż do wyczerpania opinii w klasie.(9 min)
5. Refleksja: Spytaj się uczniów i uczennic czego nauczyli się w trakcie tej lekcji i przygotowując się do niej. (2 min).
Zadanie domowe dla chętnych:
Korzystając z dostępnych źródeł internetowych dowiedz się jak aneksja Krymu wpłynęła na życie jego mieszkańców. W formie krótkiej wypowiedzi pisemnej napisz jakie to zmiany i jak je oceniasz.
Komentarz metodyczny:
A. W trakcie lekcji jest wykorzystywana metoda pracy w małych grupach.
B. Inny wariant przeprowadzenia lekcji:
W niektórych klasach może być konieczne poświęcenie na tę lekcję dwóch godzin lekcyjnych. Wtedy w trakcie pierwszej lekcji uczniowie opracowują plakaty, a w trakcie drugiej prezentują je i odbywa się głosowanie i zebranie argumentów. W starszych klasach zamiast zebrania argumentów można zaaranżować dyskusję. Jednak czas na nią będzie tylko pod warunkiem realizacji scenariusza na dwóch godzinach lekcyjnych (najlepiej pod rząd) - wówczas będzie możliwość przeprowadzenia części prezentacji plakatów już na pierwszej godzinie lekcyjnej. Wtedy zamiast pytać uczniów o argumenty na korzyść tej czy innej przynależności Krymu dzielisz osoby uczestniczące na grupy (zgodnie z tym jaką decyzję odnośnie przynależności Krymu podjęły). Dajesz czas grupom na opracowanie argumentów i potem odbywa się dyskusja pomiędzy grupami.
Metodą, którą można wykorzystywać do takiej dyskusji jest “puste krzesło”. Zobacz
opis tej metody.
Nie zaleca przeprowadzania prezentacji plakatów na dwóch różnych lekcjach jeśli nie następują one po sobie od razu.